Schrijfwijze en uitspraak van het (vroege) Oudnederlands

Hier wordt een andere standaardisering van het Oudnederlands gebezigd dan het Instituut voor Nederlandse Lexicologie (INL) doet in diens Oudnederlands Woordenboek. Zo gebruikt het INL een macron boven een klinker om aan te geven dat deze lang is, zoals in ēn ‘een’ en grōt ‘groot’. De macron is voor de meeste mensen die een tekstverwerker gebruiken echter niet vlot voort te brengen. Bovendien, omdat hier een vroegere vorm van het Oudnederlands wordt beschreven (omtrent achtste eeuw), moet er onderscheid kunnen worden gemaakt tussen twee verschillende lange o’s. In het Oudnederlands dat het INL beschrijft is één van die twee reeds veranderd in een tweeklank: uo. Om die redenen wordt hier gebruik gemaakt van het accent aigu en het dakje, waardoor ook de lange klanken ó en ô kunnen worden onderscheiden. Er zijn meer verschillen, maar die worden voor nu onbesproken gelaten.

Klinkers

a – zoals in dag, ook in open lettergreep

á – zoals in daar, dus langer uitgesproken dan in maat

e – zoals in wet, ook in open lettergreep, maar zoals in weet als de volgende lettergreep een i heeft

ê – zoals in blèren (en Frans Seine)

é – zoals in weet, maar wat langer uitgesproken en zuiver, dus niet buigend naar een j

i – zoals in wit, óók in open lettergreep

í – zoals in hier, dus langer uitgesproken dan in lied

o – zoals in lot

ô – zoals in koren (en zone)

ó – zoals in oma en groot, maar langer uitgesproken en zuiver, dus niet buigend naar een oe

u – zoals in doen, maar zoals in rug als de volgende lettergreep een i heeft

ú – zoals in stoer, dus langer uitgesproken dan in doen.

eo – zoals in wet en lot, maar in één vloeiende beweging en geen j ertussen

iu – onduidelijk, mogelijk zoals in Noors dyr, een klank die tussen dier en duur inzit

Medeklinkers

b – zoals in boek

d – zoals in daad, ook aan het einde van een woord, zoals in Engels deed

f – zoals in fiets

g – zoals in Engels go mits aan het begin van woorden, maar elders als wagen

h – zoals in huis indien voor klinker; meer langs het gehemelte indien voor medeklinker

j – zoals in jaar

k – zoals in kat, of met een stoot lucht zoals in Engels cat

l – zoals in land, of dunner

m – zoals in maan

n – zoals in noord

ng – zoals in Engels finger, ook op het einde van woorden

p – zoals in pet, of met een stoot lucht zoals in Engels pet

r – zoals in rat

s – zoals in samen en mos, of scherper zoals in Engels same en moss

t – zoals in taai, of met een stoot lucht zoals in Engels tough

th – zoals in Engels thick en myth, maar binnen een woord zoals in Engels brother

v – zoals in leven

w – zoals in Engels way

Let op: dubbele medeklinkers worden ook als zodanig uitgesproken, dus bijvoorbeeld een -kk- luidt niet zoals in nekken, maar zoals in als pakkans.

Verwijzingen

Quak, A. & J.M. van der Horst, Inleiding Oudnederlands (Leuven, 2002)

Robinson, O. W., Old English and its Closest Relatives (Stanford, 1992)

Schönfeld, M., Historische Grammatica van het Nederlands, 8e druk (Zutphen, 1970)

Een gedachte over “Schrijfwijze en uitspraak van het (vroege) Oudnederlands

Reacties zijn gesloten.