Zie hier voor uitleg over deze bladzijde/werkgroep.
abstraheren
abstract
abstractie
geabstraheerd
adopteren, een kind toekinderen
adoptie toekindering
geadopteerd toegekinderd
adoptiekind toekind
alarmeren
alarm
gealarmeerd
arresteren aanhouden
arrestatie aanhouding
arrestant aangehoudene
gearresteerd aangehouden
automatiseren
automatisering
automaat
automatisch
geautomatiseerd
barricaderen
barricade
gebarricadeerd
baseren gronden, stoelen, schragen
basis gronding, stoeling, schraag
gebaseerd gegrond, gestoeld, geschraagd
castreren lubben
castratie lubbing
gecastreerd gelubd
chanteren afdreigen
chantage afdreiging
gechanteerd afgedreigd
collaboreren heulen
collaboratie geheul, heulnis
collaborateur heuler
gecollaboreerd geheuld
combineren twenen, begaden/begaderen/begaren
combinatie tween, begading/begadering/begaring
gecombineerd getweend, begaad/begaderd/begaard
communiceren wederrichten
communicatie wederricht
communicatief wederrichtig
gecommuniceerd wedergericht
compenseren vergoeden, bijwegen
compensatie vergoeding, bijweging
gecompenseerd vergoed, bijgewogen
concentreren 1 vermiddelen 2 toedenken
concentratie 1 vermiddeling 2 toedacht
geconcentreerd 1 vermiddeld 2 toedachtig
confronteren staarnen (bij Middelnederlands sterne ‘voorhoofd’)
confrontatie staarning
geconfronteerd gestaarnd
consumeren verbruiken
consumptie verbruik, verbruiking
consument verbruiker
geconsumeerd verbruikt
corrumperen verderven
corrupt verdorven, omkoopbaar
corruptie verderf, omkocht
gecorrumpeerd verdorven
demonstreren betogen
demonstratie betoging
demonstrant betoger
gedemonstreerd betoogd
discrimineren
discriminatie
gediscrimineerd
domesticeren verhuiselijken
domesticatie verhuiselijking
gedomesticeerd verhuiselijkt
ejaculeren zaadlozen
ejaculatie zaadlozing
geëjaculeerd gezaadloost
feliciteren gelukwensen
felicitatie gelukwens
gefeliciteerd gelukgewenst
financieren begelden
financiering begelding
financiën gelding
financieel geldinklijk
financeerder begelder
gefinanceerd begeld
generaliseren veralgemenen
generalisatie veralgemening
gegeneraliseerd veralgemeend
hanteren handeren, wouden (vervoegd zoals houden)
hantering handering, wouding
gehanteerd gehanderd, gewouden
heroïseren verhelden, verheldigen
heroïsch heldhaftig, heldig
geheroïseerd verheld, verheldigd
herwaarderen 1 herwaardigen 2 omwaarden
herwaardering 1 herwaardiging 2 omwaarding
herwaardeerd 1 herwaardigd 3 omwaard
hypnotiseren bedommelen
hypnotisering bedommeling
hypnose bedommeling
hypnotisch bedommelend
gehypnotiseerd bedommeld
immigreren inwijken
immigratie inwijking
immigrant inwijker
geïmmigreerd ingeweken
improviseren doenden
improvisatie doending
improviserend (bn.) doendend
improviserend (bw.) doendelings
geïmproviseerd gedoend
identificeren 1 uitkennen 2 vereenzelvigen
identificatie 1 uitkenning 2 vereenzelviging
geïdentificeerd 1 uitgekend 2 vereenzelvigd
industrialiseren vernijveren
industrialisatie vernijvering
industrie nijverheid
industrieel nijver
geïndustrialiseerd vernijverd
informeren inlichten
informatie inlichting
geïnformeerd ingelicht
insemineren, kunstmatig kunstmatig bezaden
inseminatie, kunstmatige kustmatige bezading
geïnsemineerd, kunstmatig kunstmatig bezaad
installeren bestallen
installatie bestalling
geïnstalleerd bestald
investeren
investering
investeerder
geïnvesteerd
irriteren tergen
irritatie terging
irritant tergend
geïrriteerd getergd
kleineren kleinderen, bekleinen
kleinering kleindering, bekleining
gekleineerd gekleinderd, bekleind
koloniseren hemen
kolonisatie hemenis
kolonisering van (het) hemen van
kolonie heming
koloniaal heminklijk, heminger
kolonist hemer
gekoloniseerd geheemd
kopiëren twedigen, twegen
kopie twedige, tweeg
gekopieerd getwedigd, getweegd
legitimeren
legitimatie
gelegitimeerd
liberaliseren ontvrijden
liberalisering ontvrijding
geliberaliseerd ontvrijd
masseren
massage
masseur
gemasseerd
memoriseren inneren
memorisatie innering
gememoriseerd geïnnerd
meubileren
meubel
gemeubileerd
naturaliseren
naturalisatie
genaturaliseerd
neutraliseren
neutralisatie
neutraal
geneutraliseerd
organiseren
organisatie
orgaan
georganiseerd
oriënteren
oriëntatie
georiënteerd
pacificeren
pacificatie
gepacificeerd
parfumeren
parfum
parfumeur
geparfumeerd
produceren voortbrengen
productie voorbracht
productief nijver
producent voortbrenger
geproduceerd voortgebracht
projecteren
projectie
project
geprojecteerd
protesteren
protest
protestant
geprotesteerd
provoceren uitlokken, uitdagen
provocatie uitlokking, uitdaging
geprovoceerd uitgelokt, uitgedaagd
reageren
reactie
gereageerd
reanimeren herwekken
reanimatie herwekking
gereanimeerd herwekt
reconstrueren
reconstructie
gereconstrueerd
regisseren
regisseur
regie
geregisseerd
reïncarneren herlijven
reïncarnatie herlijving
gereïncarneerd herlijfd
repatriëren herhemen
repatriëring herheming
gerepatrieerd herheemd
revalideren
revalidatie
gerevalideerd
schofferen misjegenen
schoffering misjegening
geschoffeerd misjegend
specificeren
specificatie
specifiek
gespecificeerd
stagneren stremmen
stagnatie stremming
gestagneerd gestremd
subsidiëren betoelagen
subsidiëring betoelaging
subsidie toelage
gesubsideerd betoelaagd
teleporteren overstralenoverstralen
teleporteur overstraler
geteleporteerd overgestraald
trakteren omdelen
traktatie omdeling
getrakteerd omgedeeld
transformeren omvormen
transformatie omvorming
getransformeerd omgevormd
visualiseren verschouwen
visualisering verschouw
visueel verschouwlijk
gevisualiseerd verschouwd
waarderen waardigen
waardering waardiging
gewaardeerd gewaardigd
Is deze lijst compleet of wilt u er aanvulling op? Is het de bedoeling dat er alleen werkwoorden op -eren met zelfstandig naamwoord -atie op komen, zoals bijvoorbeeld naturaliseren, declameren, masturberen, indiceren, abdiceren, pacificeren, specificeren, modificeren, kwalificeren, generaliseren en liberaliseren? Of ook werkwoorden met een anderszins gevormd zelfstandig naamwoord zoals debuteren en absorberen?
Als dat laatste de bedoeling is, dan zijn het er honderden, te veel om hier allemaal over te nemen.
Bovengenoemde woorden heb ik ontleend aan Wolters’ Woordwijzer 3: Achterwaarts Alfabetisch. Indien u niet over dit woordenboek beschikt en u interesse heeft, kan ik u daarvan twegen zenden.
Ik gebruik misschien leenwoorden maar ik heb uw webstek (is dat een aanvaardbaar woord?) nog niet zo lang geleden ontdekt en ben daarom nog niet zo thuis in deze materie (stof?)
Ik wil wel graag nog even wat opmerken. Bij het woord ‘combineren’ gebruikt u ‘begaden’. Ik denk als eerste aan ‘begaderen’, zoals ook in ‘vergaderen’.
Aanvulling is welkom! Ik had bedacht de lijst spelenderwijs en gaandeweg uit te breiden; ze hoeft niet meteen uitputtend te zijn. Het ging mij met name om de leenwoorden die men vaak gebruikt en waar men niet zo snel een evenwoord voor zou weten.
De vergezellende zelfstandig naamwoorden hoeven in elk geval niet per se op -atie te eindigen; zie bijvoorbeeld kopiëren – kopie).
Mijn dank voor het aangeboden woordenboek; ik heb echter al een elektronisch woordenboek voor handen waarmee ik uit de voeten kan.
Ik zal begaderen er als mogelijkheid in verwerken.
P.S. U mag mij jij-jouen.
Dag Olivier,
Hier mijn spontane voorstellen, deels ontleend aan mijn kennis van het Afrikaans, van de etymologie van deze woorden en van wat ik mij van een alleraardigst kleinood ‘De Kleine Taalzuiveraar’ herinner:
adopteren (een kind) aannemen
adoptie aanneming
geadopteerd aangenomen
adoptiekind aangenomen kind
alarmeren Noodwaarschuwen, te wapen roepen
alarm Noodwaarschuwing
gealarmeerd Genoodwaarschuwd; opgeschrikt
arresteren Aanhouden
arrestatie Aanhouding
arrestant Aangehoudene
gearresteerd Aangehouden
barricaderen Opwerpen; versperring opwerpen
barricade Opwerping
gebarricadeerd Opgeworpen; versperd
baseren 1 gronden 2 stoelen 3 schragen
basis 1 gronding 2 stoeling/leest 3 schraag
gebaseerd 1 gegrond 2 gestoeld 3 geschraagd
collaboreren heulen; heulend samenwerken
collaboratie heulerij; geheul
collaborateur heuler
gecollaboreerd geheuld
combineren 1 begaden, begaderen, begaren 2 verenigen
combinatie 1 begading, begadering, begaring 2 vereniging
gecombineerd 1 begaad, begaderd, begaard 2 verenigd
communiceren wederrichten
communicatie wederricht
communicatief wederrichtig
gecommuniceerd wedergericht
compenseren vergoeden; goedmaken
compensatie vergoeding; goedmaking
gecompenseerd vergoed; goedgemaakt
concentreren 1 vermiddelen 2 toedenken 3 brandpunten
concentratie 1 vermiddeling 2 toedacht 3 brandpunting
geconcentreerd 1 vermiddeld 2 toedachtig 3 gebrandpunt
confronteren 1 staarnen (bij Middelnederlands sterne ‘voorhoofd’); 2 bevoorhoofden (van P.C. Hooft!)
confrontatie 1 staarning 2 bevoorhoofding
geconfronteerd 1 gestaarnd 2 bevoorhoofd
consumeren verbruiken
consumptie verbruik, verbruiking
consument verbruiker
geconsumeerd verbruikt
corrumperen verderven
corrupt verdorven, omkoopbaar
corruptie verderf, omkocht
gecorrumpeerd verdorven
demonstreren betogen
demonstratie betoging
demonstrant betoger
gedemonstreerd betoogd
feliciteren geluk(s)wensen
felicitatie geluk(s)wens
gefeliciteerd gelukgewenst
generaliseren veralgemenen
generalisatie veralgemening
gegeneraliseerd veralgemeend
hanteren handeren, wouden (vervoegd zoals houden)
hantering handering, wouding
gehanteerd gehanderd, gewouden
herwaarderen 1 herwaardigen 2 omwáárden
herwaardering 1 herwaardiging 2 omwáárding
herwaardeerd 1 herwaardigd 2 omwáárd
immigreren 1 inwijken 2 trekken naar
immigratie 1 inwijking 2 trek naar
immigrant 1 inwijker 2 trekker
geïmmigreerd 1 ingeweken 2 getrokken naar
improviseren doenden
improvisatie doending
improviserend (bn.) doendend
improviserend (bw.) doendelings
geïmproviseerd gedoend
identificeren 1 uitkennen (iemand of iets ergens uit herkennen) 2 zich vereenzelvigen
identificatie 1 uitkenning 2 vereenzelviging
geïdentificeerd 1 uitgekend 2 vereenzelvigd
informeren 1 inlichten 2 iemand ergens van op de hoogte brengen
informatie inlichting
geïnformeerd 1 ingelicht 2 iemand ergens van op de hoogte gebracht
insemineren, kunstmatig kunstmatig bezaden
inseminatie, kunstmatige kustmatige bezading
geïnsemineerd, kunstmatig kunstmatig bezaad
installeren 1 bestallen 2 instellen
installatie 1 bestalling 2 instellen
geïnstalleerd 1 bestald 2 ingesteld
irriteren 1 tergen 2 zich ergeren
irritatie 1 terging 2 ergernis
irritant 1 tergend 2 ergerlijk
geïrriteerd 1 getergd 2 geërgerd
kleineren kleinderen, bekleinen
kleinering kleindering, bekleining
gekleineerd gekleinderd, bekleind
koloniseren 1 hemen 2 volksplanten (hoewel ‘planten’ uit het Latijn komt)
kolonisatie 1 hemenis 2 volksplanting
kolonisering van (het) 1 hemen van 2 volksplanten
kolonie 1 heming 2 volksplanting(sgebied)
koloniaal 1 heminklijk, heminger 2 van, m.b.t. (de) volksplanting, het volksplantingsbeleid
kolonist 1 hemer 2 volksplanter
gekoloniseerd 1 geheemd 2 aan volksplanting onderheving
kopiëren 1 twedigen, twegen 2 overschrijven
kopie 1 twedige, tweeg 2 overschrijving
gekopieerd 1 getwedigd, getweegd 2 overgeschreven
legitimeren 1 rechtvaardigen 2 wettelijk kenbaar maken
legitimatie 1 rechtvaardiging 2 wettelijke kenbaarmaking
gelegitimeerd 1 gerechtvaardigd 2 wettelijk kenbaar gemaakt
liberaliseren
liberalisering
geliberaliseerd
memoriseren inneren
memorisatie innering
gememoriseerd geïnnerd
naturaliseren imboren
naturalisatie imboring
genaturaliseerd geïmboord
neutraliseren ontzijdigen
neutralisatie ontzijdiging
neutraal onzijdig
geneutraliseerd ontzijdigd
organiseren regelen, op touw zetten
organisatie regeling
orgaan lijftuig, werktuig
georganiseerd welgeregeld, op touw gezet
pacificeren ontstrijden
pacificatie ontstrijding
gepacificeerd ontstreden
produceren 1 voortbrengen 2 maken
productie 1 voortbracht 2 het voortbrengen, het maken
productief nijver
producent 1 voortbrenger 2 maker
geproduceerd 1 voortgebracht 2 gemaakt
protesteren
protest
protestant
geprotesteerd
provoceren uitlokken, uitdagen
provocatie uitlokking, uitdaging
geprovoceerd uitgelokt, uitgedaagd
reageren wederhándelen
reactie wederhándeling
gereageerd wederhándeld
reanimeren 1 herwekken 2 nieuw leven inblazen
reanimatie 1 herwekking 2 inblazen van nieuw leven
gereanimeerd herwekt 2 nieuw leven ingeblazen
reconstrueren terugbouwen
reconstructie terugbouw
gereconstrueerd teruggebouwd
regisseren toneelwijzen
regisseur toneelwijzer
regie toneelwijs
geregisseerd toneelgewezen
reïncarneren 1 herlijven 2 vleesherworden
reïncarnatie 1 herlijving 2 vleesherwording
gereïncarneerd 1 herlijfd 2 vleesherworden
repatriëren herhemen
repatriëring herheming
gerepatrieerd herheemd
schofferen misjegenen
schoffering misjegening
geschoffeerd misjegend
specificeren nader bepalen
specificatie nadere bepaling
specifiek nader bepaald(elijk)
gespecificeerd nader bepaald
stagneren stremmen
stagnatie stremming
gestagneerd gestremd
trakteren ronddelen, uitdelen
traktatie ronddeling, uitdeling
getrakteerd rondgedeeld, uitgedeeld
transformeren omvormen
transformatie omvorming
getransformeerd omgevormd
waarderen 1 waardigen 2 goedschatten
waardering 1 waardiging 2 goedschatting
gewaardeerd 1 gewaardigd 2 goedgeschat
Ah, kijk aan! Dank.
Ik zal ze spoedig toevoegen.
Overigens ben ik wel vooral op zoek naar zo kort mogelijke evenwoorden. Ik denk namelijk dat veel leenwoorden worden gebruikt omdat ze nu eenmaal korter zijn. Ik meen ook dat afleidingen (meer dan samenstellingen) wat dat betreft de meeste kans van slagen hebben. 🙂
Ja, dat vermoeden had ik al. En ik denk ook dat enkelwoorden gelijkwaardiger zijn aan deze leenwoorden en meer slagingskans hebben dan enigszins omschrijvende samenstellingen.
We hebben wel aardige evenwoorden bedacht, moet ik zeggen. ´Hemen´ en ´omkocht´ zijn van die pareltjes. Toen ik op de middelbare school zat, bezorgde ik altijd huis-aaan-huisbladen in de buurt. Zo´n ronde noemde ik altijd een ´bracht´. In dezelfde geest had ik hier ´voortbracht´ opgegeven, maar jouw ´einste´ Taaldacht is natuurlijk ook zoiets synthetisch.
Voor ´introduceren´ aan het (grote) publiek kennen wij enkel samenstellingen. Dan krijg je dingen als ´aan den volke tonen´ of ´bekendmaken´. Maar dat klinkt wat algemeen. Uitsluitend voor deze betekenis van ´introduceren´ kennen ze in het Afrikaans ´bekendstel´.
Ik heb afgelopen zaterdag in Vlaanderen van professor Heestermans vernomen dat PC Hooft erg interessante evenwoorden bedacht voor de in die tijd veel rijkelijker aanwezige en zwaaroverdreven, kwansuis verheven inktpotwoorden. Zo bedacht hij dus ´bevoorhoofden´ voor ´confronteren´, aldus professor Heestermans. Ik ben benieuwd in welk werk Hooft deze evenwoorden opperde. En ´bekendstelde´.
Groeten vanuit de trein naar Wolvega.
Ik zou ook wel eens willen onderzoeken in hoeverre bepaalde klanken(begadingen) meer kans van slagen hebben dan andere. Zo zullen mensen vast minder snel neigen woorden te gebruiken met stevige medeklinkerkluwens. (Angstschreeuw iemand?) Al ligt dat nog voor de hand; en kan z’n eigen charme hebben. Maar hoe zit het bijvoorbeeld met symmetrie e.d.? Goed, je slaat de taal uiteraard ook dood als je haar te veel ontleedt.
Ik kijk bij evenwoorden als de bovenstaande overigens ook naar hun geschiktheid om later deel van een samenstelling te worden. Een (overdreven) voorbeeld: ik vind het mooi om voor zo’n mondvol als intergalactische kolonisatie iets bondigs als sterrehemenis te hebben. 🙂
Bracht en voortbracht zijn ook echt ‘taaldacht-achtige woorden’. Ik had me voorgenomen om een soort inleiding te schrijven voor woordsmeding met behulp van dergelijke klinkerwisseling; daar moet ik eindelijk eens mee beginnen.
Het is schandalig trouwens hoe weinig ik van P.C. Hooft weet; maar je geeft me reden te meer om me in zijn werk te verdiepen. Heb je misschien enige weet van schrijfsels zijner hand waar veel van dergelijke vondsten staan?
Ik moet zeggen dat ik mijn taalscheppingskracht ook heb laten meespelen bij het verder vervolmaken van de lijst.
Hallo, ik heb nog wat alternatieven voor hardnekkige -eren werkwoorden proberen te verzinnen. Leuk initiatief.
*hypnotiseren: “bedommelen” (iemand laten indommelen ?), past dan mooi in het rijtje: dommelen, indommelen, dommelig,…
–> staat in het WNT met de volgende verouderde betekenissen: 1) benevelen, met een nevel bedekken, nevelachtig maken 2) van de mens, zijn geest en zijn denkbeelden 3) bedekken of verbergen in ruime zin
verdere mogelijke afleidingen: bedommelaar (hypnotiseur) / bedommeling (hypnose) / (de) bedommelde (gehypnotiseerde) / bedommelend, bedommelig, onbedommeld,…
of “bevaken” (van ‘vaak’ als in ‘vaak hebben’), maar ik weet niet in hoeverre dat tot verwarring kan leiden met bewaken in Nederland
*oriënteren: “veroosten” , “vernoorden” ?
–> desoriënteren: “ontoosten” maar misschien toch beter “ontnoorden” zoals in de uitdrukking ‘ het noorden kwijt zijn, het noorden verliezen’
*domesticeren: verhuiselijken
*meubileren: In België zeggen we bemeubelen maar ik vind meubel maar een dom woord, ik ben het woord boedel voor meubel al wel eens tegengekomen maar zeggen ‘een bed is een boedel’, klinkt vreemd. Een nieuw woord verzinnen misschien. Beboedelen klinkt dan weer wél goed.
*abstraheren (abstract): op de BTL staat: aftrekken, afgetrokken, maar dit klinkt nogal seksueel, voor mij althans, afvlieden misschien? afvliedend, afgevloden (wel langer dan het woord ‘abstract’, wat altijd een nadeel is)
*industrialiseren: benijveren
*teleporteren: een flitsreis maken (?) (//tijdreis), flitsreizen – ‘elders’ –> (ver)eldersen ? – overstralen
*memoriseren: inheugenen ?, beheugenen ?
*compenseren: (in de betekenis van ‘in balans brengen’): tegenwegen (van tegenwicht)
*masseren: drelen (?): staat in het WNT met de betekenis: strelen, aaien, zacht strijken langs (zou verwant zijn aan ‘draaien’), zou enkel Zuid-Nederlands zijn, al heb ik er zelf nooit van gehoord, is waarschijnlijk een van de vele oud ‘Vlaamse’ woorden die zo nu en dan door een schrijver nog eens werden gebruikt, in dit geval Stijn Streuvels.
*parfumeren: begeuren
*combineren: twenen, twijnen of jouw voorstel begaren
*automatiseren: ‘zelfwerkend’ maken , BTL: verrekentuiglijken –> rekentuig = taluw –> vertaluwen / of als je werktuig als grondwoord wilt, in België gebruikt men het woord ‘alaam’ soms voor werktuig (etymologisch verwant met het Engelse loom): veralamen of verlamen (‘a’ gewoon laten wegvallen)
*heroïseren: verhelden (// vermannen)
*offeren: iets met het Gotische ‘hunsl’ ? (“That the Germanic peoples may have regarded blót as a form of communion may also be shown by the Gothic word hunsl and its Old English cognate húsel.”) http://wodening.users.warpdriveonline.com/blot.html
*reïncarneren: herbelichamen of herzielen/herbezielen (// zielsverhuizing)
*investeren (alleen in geldzaken): begelden
*subsidiëren: betoelagen (staat al in BTL)
*identificeren: vereenzelvigen (zich met een personage vereenzelvigen) – bezelven, verzelven (een lijk bezelven/verzelven)
*penetreren (in seksuele zin): penis = ? een nieuw woord verzinnen (een wetenschappelijk woord) (vedel ?? maar dat heeft dan ook weer de betekenis van viool) … door- , be-
*ejaculeren: zaadlozen, uitzadigen, ontzaden (= “beginnen te zaaien”? zoals in ontdooien, maar zou als ontpitten begrepen worden) ontzadigen, afzaden, afzadigen ? , misschien hier ‘afvlieden’, van zich laten ‘afstromen’ (sorry voor het plastisch woordgebruik :s)
*masturberen: eum .. laat je verbeelding de vrije loop..
–> in het WNT : rijnen Middelnederlands rinen : aanraken, aanroeren (wederom zou het leuk zijn als we over een wetenschappelijk woord zouden beschikken), desnoods voor fouilleren gebruiken ofzo.
*sensibiliseren: wordt misschien niet gebruikt in Nederland –> verontvankelijken (iemand ontvankelijk maken voor iets)
*visualiseren: … verogen ? verzichtelijken?
*innerveren: van zenuwen voorzien –> bezenuwen
*revalideren: ?
*castreren: lubben
*chanteren: afdreigen
*reconstrueren: wedersamenstellen – een reconstuctie = wedersamenstelling (lange tijd zeer gebruikelijk geweest in Vlaanderen, wordt nu afgekeurd…)
*discrimineren: misbejegenen – scheefbejegenen (BTL)
*projecteren: voorstralen
*adopteren (in de betekenis ‘in de familie opnemen’): versibben
*koloniseren: hemen is mooi, de ongunstige bijklank ontbreekt, is misschien een nadeel
*alarmeren: misschien een letterlijke vertaling verzinnen: à l’arme / te wapen, ten strijde … een oud Germaans woord voor strijd zoeken en er een bruikbare afleiding van maken
*…
Mooi, dank!
Bedommelen: goeie, al klinkt hypnotiseren nog wel spannender.
Ik zou bij oriënteren niet voor zo’n (half)letterlijke vertaling gaan.
Nijver gebruiken voor zaken die met industrie te maken hebben lijkt mij een goed idee.
Bij compenseren zou ik dan eerder voor bijwegen gaan.
Jouw evenwoord voor combineren was ik alweer vergeten! Stom, want twenen (of het misschien verwarrende twijnen) is beter dan mijn voorstel.
Het leenwoord offeren hoort wat mij betreft niet in deze lijst thuis, omdat de klemtoon op de eerste lettergreep ligt. Maar aansluiting bij Gotisch hunsl lijkt mij een goede oplossing. De Nederlandse vorm zou dan (het) honzel zijn.
Reïncarnatie is dan wel zielsverhuizing, maar bij herzieling stel ik me voor dat een oud lichaam een nieuwe ziel krijgt. Oftewel het omgekeerde van reïncarnatie.
Begelden voor investeren is niet slecht. Misschien dat we nog een woord kunnen vinden dat ook niet-geldelijke zaken dekt.
Lubben: mooi. Ik zat al te klooien met gelden, ontevreden over de verwarring met geld ‘betaalmiddel’.
Ik dacht bij adopteren ook aan iets met sibbe, maar toen besefte ik dat het ook voorkomt dat een kind door een familielid wordt geadopteerd en dus feitelijk nog bínnen de eigen sibbe blijft. Daarom zou ik een algemener woord verkiezen.
Kolonisatie hoeft niet altijd ten koste gaan van anderen. Indien daar wel sprake van is kun je tegelijkertijd van onthemen spreken.
Inmiddels heb ik meerdere voorstellen van Marcel en Lander aan de lijst toegevoegd.
Evenwoorden die te lang zijn of als samenstelling niet al te handzaam voorkomen heb ik vooralsnog achterwege gelaten.
Een suggestie voor abstract: men zou “tijgen” kunnen gebruiken in de plaats van “trekken.” De BTL suggereert al “aftogelijk” voor “abstract,” dus aftijgen zou een goede wisselkeuze zijn.
Dat levert dan dit op:
abstraheren – aftijgen
abstract – aftogelijk
abstractie – aftogelijkheid (?)
geabstraheerd – afgetogen
ambeteren, profiteren; delegeren,
Een geadopteerd kind, is in onze standaardtaal, een aangenomen kind. Vergelijkbaar met een aangenomen kerk, enz.
Persoonlijk meen ik dat jullie zonder enige leidraad werken. Het zijn allemaal gekende Franse werkwoorden. Zoek gewoon de beste vertaling naar goed Nederlands en je hebt wat je wil. Of is het de bedoeling het warm water of het wiel terug uit te vinden? Of een soort nieuwe taal om een degelijke en lang bestaande te vervangen?
Indien gewenst zet ik hier even het volledige lijstje, dan zijn we tenminste al een stapje verder.
Nu, voorlopig alles met de letter A dan. Bij een groot gedeelte heb ik -eren weggelaten, aangezien dat er gewoon bijgeflikkerd is geweest, door Fransaanbidders:
Abandonneren
Abdiceren
Abdiqeren
Abonneren
Aborteren
Absenteren
Abstineren
Abstraheren
Accapareren
Accelereren
Accentueren
Accentueren
Accepter
Acclimatiseren
Accomoderen
Accompagneren
Accorderen
Accrediteren
Accrocheren
Acquireren
Acquiteren
Acteren
Activeren
Actualiseren
Adapteren
Administreren
Admitteren
Adoniseren
Adopteren
Adoreren
Adresseren
Adsorberen
Adstrueren
Adverteren
Adviseren
Afficheren
Affiliëren
Affineren
Affirmeren
Affronteren
Afvijzen
Agenderen
Ageren
Agglutineren
Aggregeren
Agioteren
Agiteren
Agnosceren
Alarmeren
Alcoholiseren
Alfabetiseren
Aligneren
Alkaliseren
Allitereren
Alloceren
Alluderen
Altereren
Alterneren
Ambiëren
Amenderen
Amenderen
Amortiseren
Amplificeren
Amput
Amus
Amuseren
Analys
Analyseren
Anatomis
Anim
Annex
Annonc
Annoteren
Annul
Annuleren
Anodi
Anonim
Anteced
Antedat
Antichambr
Anticip
Apaiser
Apliceren
Apocop
Apostill
Apparent
Appell
Appelleren
Applaudiss
Appliquer
Apport
Appret
Apreci
Aproviand
Aquarell
Arbitr
Arc
Archaïs
Archiv
Ardois
Argument
Argumenteren
Aromatis
Arrang
Arrangeren
Arresteren
Arriveren
Arros
Articul
Aspirer
Assaisoneren
Assembl
Assimileren
Assist
Assisteren
Associ
Asson
Assort
Assumer
Assurer
Atomis
Atrofi
Attend
Attest
Attrap
Audit
Autoris
Autoriseren
Aval
Avanc
Avonturen
Avonturieren
Wie nadenkt en iets van Nederlands kent, zal gemakkelijk genoeg, goede uitwijkmogelijkheden vinden. Ze zijn er, dat is zeker!
protesteren :opspelen
protest opspeling
protesteerder :opspeler
geprotesteerd :opgespeeld
orienteren : streekrichten
orienntate :steekrichterij
georienteerd :gestreekricht
specificeren : verbijzonderen
specificatie : verbijzondering
specifiek:bijzonderig
gepecificeerd ;verbijzonderd
masseren : spierkneden
massage : spierkneding
masseur :spierkneder
gemasseerd :gespierkneed
meubileren : beboedelen
meubel : boedelstuk
gemeubileerd : beboedeld
revalideren : aansterken
revalidatie : aansterking
gerevalideerd : aangesterkt
memoriseren : inheugen
memorisatie : inheugenis
gememoriseerd :ingeheugd
barricaderen : verschansen,versperren
barricade : verschansing,versperring
gebarricadeerd : verschanst,versperd
Voor barricaderen zou ik nu eerder AFSCHANSEN gebruiken.Verschansen is meer zich beschermen tegen iets of iemand.
Voor ‘installeren’ heb ik ook ‘ONDERBRENGEN’ gevonden. Dus :onderbrengen,onderbrenging,ondergebracht.
Op de webstek van inl leiden trof ik voor protesteren het woord ‘aantuigen’ aan.Ze beweren zelfs dat dit woord de volledige betekenis van protesteren dekt.. Dus : aantuigen,aantuiging,aantuiger,aangetuigd.
Walter