De wezens achter de schermen

Sinds de ontketening van kernkracht bijna 80 jaar geleden vertellen talloze getuigen van zonderlinge dingen in en uit de hemel. Nieuwe onthullingen door de Amerikaanse overheid maken dat hoon en loochening in hoge vaart wijken voor ernst en acht. Er lijkt iets van hoog verstand aanwezig en bezig: een uiterst vreemde mogendheid die niet gelijk buitenaards hoeft te heten. Voor een ruimer denkraam heeft onze taal nood aan woorden. Lees verder “De wezens achter de schermen”

Olivier van Renswoude18 mei 20215 juni 20211 reactie

Herkomst

Het gedrang der kruiden

Er zijn weinig plekken waar ik liever ben dan daar waar het wild zijn gang kan gaan in mei op vochtige, veie grond, liefst glooiend en hellend, met bomen die ruim het licht doorlaten. Overal gedijt het dicht en groen: met mals gras en zaailingen; met netels en daslook; zevenblad, ereprijs en muur; kleefkruid, speenkruid, fluitenkruid, ga zo maar door. Gelukkig ken ik in mijn omgeving zulk noordelijk oerwoud. Het is een volheid vervat in het woord kruid. Lees verder “Het gedrang der kruiden”

Olivier van Renswoude15 mei 20218 reacties

Herkomst

Moeders maand

Te mei raakt Middelgaard weer eindelijk in volle tooi. Alom ontvouwt zich het verste groen onder welkome, lessende regen. Moeder Aarde zingt haar mooiste klanken, de vogels leggen eieren—wie goed luistert hoort meiklokjes beieren. Het schikt dat Moederdag voor ons in deze mooie maand valt: het wil dat moeder en mei wellicht een oorsprong delen. Lees verder “Moeders maand”

Olivier van Renswoude9 mei 202112 juli 20217 reacties

Heemwoord

Een rover tussen vos en wolf

Niet ver van het gehucht Hongerige Wolf in het oosten van Groningen zag ik twee jaar geleden iets zandgrijs wegschieten langs een akker: te groot voor een kat, te klein voor een wolf. Het kwam destijds niet in me op, maar het had best een goudjakhals kunnen zijn, want die is onlangs op beeld gevangen in het noorden van Groningen. Dit oprukkende dier verdient een betere naam. Lees verder “Een rover tussen vos en wolf”

Olivier van Renswoude6 mei 20216 mei 20213 reacties

Herkomst, Wijsbegeerte

De een zoals de ander

Door scheiding komt verscheidenheid: een wordt een en ander en vandaar de vele zaken en wezens die er zijn—met verschillen en gelijkenissen. Zulk is de tauw, de ondoorgrondelijke schikking des bestaans. Door scheiding zijn ook tegenhangers, tweelingen en andere evenbeelden mogelijk, een waarheid die vervat zij in enkele oude, onderling verwante woorden en namen, waaronder Latijn geminus, Oudnoords Ymir en Fries Jimme. Lees verder “De een zoals de ander”

Olivier van Renswoude3 mei 20216 mei 20211 reactie

Algemeen

Goed taalgebruik is onderdrukking

In de Middeleeuwen had zowat iedereen een eigen spraak en spelling—voor zover die kon schrijven—al nam men voorbeeld aan anderen. Later kwamen er regels en een algemene taal, vanuit voorschrijving van het juiste. Nu houden taalkundigen zich meer bezig met beschrijving van het gangbare, hoewel de meeste mensen waarde blijven hechten aan maatstaven en zoiets als goed taalgebruik. Maar volgens de nieuwste opvattingen is dat onderdrukking. Lees verder “Goed taalgebruik is onderdrukking”

Olivier van Renswoude25 april 20212 mei 202115 reacties

Geschiedenis, Heemwoord, Wijsbegeerte

Zelfheid in de nieuwe wereld

Wat maakt wie wij zijn en hoe wij ons onderscheiden van anderen? Wat telt? Wordt dat beslist? En door wie dan? Zou het anders moeten? Net als eerdere zielen in deze wereld—misschien wel meer—is de 21ste-eeuwse mens in de greep van vragen als deze, bewust of niet. Het is het tijdloze vraagstuk van identiteit oftewel zelfheid. Lees verder “Zelfheid in de nieuwe wereld”

Olivier van Renswoude26 maart 20217 reacties

Herkomst

Strijd is bittere ernst

In het jaar 1066 kwam de wijkingtijd voorgoed ten einde toen een Noors leger van vele duizenden zielen op Engelse bodem werd verrast en verslagen in wat in eigen taal een orrosta genoemd werd. Dat Oudnoordse woord voor ‘veldslag, strijd’ staat te boek als van onbekende herkomst maar blijkt goed te begrijpen als een evenknie van ons eigen ernst. Lees verder “Strijd is bittere ernst”

Olivier van Renswoude16 maart 202117 maart 20213 reacties

Herkomst

Aarden

Wij wezen als het ware welverworteld wanneer wij aarden, gedijend als een boom. En ieders aard is als de grond der daden in het leven. Dan moeten aard en zijn afleiding aarden wel iets met aarde maken hebben. En toch verschillen ze geheel van herkomst, wat aan hun Duitse evenknieën Art en Erde nog te merken is. Laat ons hier dan wroeten in het verleden van met name aard. Lees verder “Aarden”

Olivier van Renswoude6 maart 20215 reacties

Herkomst

Adders zijn nadders

Op het Dwingelderveld in Drenthe zijn alweer de eerste mannetjesadders van het jaar verschenen, ontwaakt uit hun winterslaap om te warmen in de zon. In tegenstelling tot die andere twee inheemse slangen—de ringslang en de gladde slang—is de adder giftig en zo nog ietwat gevaarlijk voor zwakkere mensen. De naam is ook bijzonder, want hoort eigenlijk nadder te luiden en is verwant aan naaien. Lees verder “Adders zijn nadders”

Olivier van Renswoude1 maart 20214 reacties