Naar de inhoud springen

Taaldacht

Mijmeringen over de aard en wortels van onze taal

  • Voorzijde
  • Inhoudsopgave
  • Lijsten
  • Naslagwerken
  • Vragen & opmerkingen
  • Over ons

Tag: Namen

Geschiedenis, Herkomst

De Huigen en het Humsterland

Welk Germaans volk werd er in de vroege middeleeuwen in Béowulf en andere werken bedoeld met de Huigen? En klopt het vermoeden van sommige geleerden dat de oude Friese gouwnaam Hugumarchi, nu het Humsterland in Groningen, een herinnering aan deze mensen bewaart? Lees verder “De Huigen en het Humsterland”

Olivier van Renswoude4 februari 20227 februari 202232 reacties
Afgestoft, Algemeen

Zonnewende, jaarwisseling en de zesdaagse week

Onze tijdrekening kan tergen, hoe het nieuwe jaar begint op geen stonde van hemels belang en hoe de maandnamen geen diepere betekenis in onze taal hebben. Het kan anders, bijvoorbeeld met een jaar van zestig weken zonder zaterdag en vijf tot zes dagen ter viering van de zonnewenden. Lees verder “Zonnewende, jaarwisseling en de zesdaagse week”

Olivier van Renswoude31 december 202131 december 20217 reacties
Algemeen, Geschiedenis

We kennen nog heel wat Japans

Het Japans heeft woorden als bīru ‘bier’, garasu ‘glas’ en karan ‘kraan’ van het Nederlands, een blijk van de tijd dat wij als enige westerlingen zaken mochten doen met het land van de rijzende zon. Maar heden kennen wij meer van hun taal dan omgekeerd, getuige een lijst van aikidō tot zen. Lees verder “We kennen nog heel wat Japans”

Olivier van Renswoude23 november 20213 reacties
Heemwoord

Dat zijn geen bessen!

In de elfde maand van het jaar, wanneer de kou echt gekomen is in ons deel van Middelgaard, is menige uw of taxus reeds met rood getooid als ware zij een wijnachtsboom. Maar let op: deze weldadigheden voor eekhoorns en vogels mogen geen vruchten heten, dus ook geen bessen. Lees verder “Dat zijn geen bessen!”

Olivier van Renswoude13 november 202113 november 20218 reacties
Wijsbegeerte

De weg naar een nieuwe ee

De afgelopen jaren heb ik taaldachtig verkend hoe hier een nieuwe gedeelde geestelijkheid eruit zou kunnen zien. Deze ee, niet zozeer een godsdienst in gangbare zin, behelst heilige ruimten onder de bomen en lijkt algauw een westerse tegenhanger van zowel zen als shintō in Japan. Hier is een overzicht en een aanzet, opdat zij tot stand komt. Lees verder “De weg naar een nieuwe ee”

Olivier van Renswoude7 november 202116 januari 202215 reacties
Afgestoft, Herkomst

Een inlandse esdoorn in ere hersteld

Hoewel zijn gevleugelde vruchten bij vlagen best een eind kunnen dwarrelen is de Spaanse aak niet uit Spanje komen overwaaien. Hij heet ook veldesdoorn, maar dat doet hem evenmin recht. Heerlijk in de herfst met bladeren diepgeel heeft deze boom hier andere, oeroude namen: aver en mapel. Lees verder “Een inlandse esdoorn in ere hersteld”

Olivier van Renswoude23 oktober 20217 reacties
Algemeen, Herkomst

Boeddha in het Nederlands

De wijsgeer Siddhārtha Gautama werd beroemd onder de benaming buddha, het voltooid deelwoord van Sanskriet bódhati ‘gewaarworden’. Dat werkwoord is een evenknie van ons bieden, zoveel is bekend. Doch in onze streken bestond wellicht ook een evenknie van buddha zelf—als naam. Lees verder “Boeddha in het Nederlands”

Olivier van Renswoude12 oktober 202118 oktober 20218 reacties
Herkomst

Het hout van een halchter

Een oud, ooit wijdverbreid woord voor een boomaard, doch niet wis welke: dat mag liefhebbers van woorden en bomen verheugen. Van halchter spreken wij, een benaming die veelvormig voortleeft in oordnamen, zoals Halchter in Nedersaksen en Helchteren in Belgisch Limburg. Lees verder “Het hout van een halchter”

Olivier van Renswoude4 oktober 20214 oktober 2021Een reactie plaatsen
Afgestoft, Herkomst

Sommige beken zijn itters

Verspreid over de Lage Landen en Noordwest-Duitsland zijn of waren een aantal beken met de naam Itter. Klaarblijkelijk was deze ooit een algemene aanduiding van kleine, wildzame stromen van een aard. Maar welke aard? Hoe verschillen deze itters—of itteren—van andere beken? Lees verder “Sommige beken zijn itters”

Olivier van Renswoude30 september 202131 oktober 202116 reacties
Afgestoft, Herkomst

Woen bij de Friezen

De vereerde zienergod Woen, wijs met zijn warende raven over Middelgaard, werd vroeger Weda genoemd door de heidense Friezen en hun nazaten. Dat is althans wat heden vaak gesteld wordt. Maar klopt het ook? En hoe zit het met woansdei en wensdei, de Friese evenknieën van woensdag? Lees verder “Woen bij de Friezen”

Olivier van Renswoude3 september 20213 september 20217 reacties

Berichtnavigatie

Oudere berichten

Volg Taaldacht

  • Twitter
  • Facebook
  • Telegram
Een taalgeleerde kan zijn eigen spraak als het ware van buiten benaderen, haar aard bezien als een ding dat geen aanspraak op hem kan maken, en brede veranderingen van haar woordenschat en spelling voorstaan in het belang van handelsgemak of wetenschappelijke scherpte. Dat is één ding. Een grote dichter, die ‘zijn moedertaal liefheeft en erin gekoesterd is,’ kan er ook grote wijzigingen in aanbrengen, maar zijn veranderingen van de taal zijn gemaakt in de geest van de taal zelf: hij werkt van binnenuit. De taal die doorstaat heeft de veranderingen ook bezield.

C.S. Lewis

Germaanse liedkunst: een leidraad Germaanse liedkunst: een leidraad
De oude wijze van stafrijm in maat

Vergeten woorden Vergeten woorden
Teloor in de loop der eeuwen

Namen voor de nieuwe tijd Namen voor de nieuwe tijd
Herleving vanuit eigen taal

Nederlandse ruinstaven Nederlandse ruinstaven
Hernieuwing van een oude schat

Lastige leenwoorden Lastige leenwoorden
En hun vervangingen van eigen bodem

Nieuwste opmerkingen

  • Liuwe H. Westra op Van goud is gulden
  • Gaston Dorren op Van goud is gulden
  • Luc Vanbrabant op De Noorman lijdt het genadeloze noodlot
  • Olivier van Renswoude op Deze boom houdt heksen weg
  • Olivier van Renswoude op Deze boom houdt heksen weg
  • Van goud is gulden – Taaldacht op Verkleiningen
  • Johannes op Deze boom houdt heksen weg
  • Luc Vanbrabant op Deze boom houdt heksen weg

Oude namen van hier Oude namen van hier
Een kleine bloemlezing

Germaanse namen Germaanse namen
In hun Oudnederlandse en hedendaagse vormen

Namen van Nederlandse stammen Namen van Nederlandse stammen
Wat er schuilt achter latinisaties als Batavi

Germaans in het Frans Germaans in het Frans
Woorden uit de taal der Franken en andere Germanen

Latijns-Germaanse evenknieën Latijns-Germaanse evenknieën
Erfenis van de gemeenschappelijke voorloper

Latijns-Germaanse evenknieën Sanskriet-Germaanse evenknieën
Oorspronkelijk dezelfde woorden

Bekende Japanse woorden en namen Ons bekend Japans
Woorden, namen en hun letterlijke betekenis

De magie van het woord en de kracht van het beeld zijn samen met de emoties van klanken de oudste vormen van magie. De kleur van woorden, het gevoel dat daarachter zit, dat vind ik mooi. De zeggingskracht van beelden vind je terug in de oeroude symbolen. Woorden en beelden roepen gevoelens op en kunnen drijfveren worden.

Marten Toonder

Taaldacht

  • Voorzijde
  • Inhoudsopgave
  • Lijsten
  • Naslagwerken
  • Vragen & opmerkingen
  • Over ons

Blijf op de hoogte van nieuwe stukken

Voeg je bij 1.160 andere volgers

Of volg ons hier

  • Twitter
  • Facebook
  • Telegram
Mogelijk gemaakt door WordPress.com.
  • Volg Volgend
    • Taaldacht
    • Doe mee met 1.160 andere volgers
    • Heb je al een WordPress.com-account? Nu inloggen.
    • Taaldacht
    • Aanpassen
    • Volg Volgend
    • Aanmelden
    • Inloggen
    • Deze inhoud rapporteren
    • Site in de Reader weergeven
    • Beheer abonnementen
    • Deze balk inklappen
 

Reacties laden....