Gangbaar is de kijk dat wilde de betere, beschaafdere vervoeging van willen is, al duldt men nog wel een verbinding als ik wou dat ik (…). Toch zijn het juist de echte, vaste wou-zeggers die de meer oorspronkelijke verleden tijd van dit werkwoord bewaren. Lees verder “Ik wou en ik wilde“
Wanneer in The Lord of the Rings de koning van Rohan na lange tijd zijn zwaard weer in hand krijgt—en zo uit zijn sluimer komt—wordt hij begroet met de woorden westu Théoden hál! Het is een vorm van een ooit gangbare heilwens uit de Germaanse oudheid. Lees verder “De Germaanse heilwens”
Deze winter verschijnt The War of the Rohirrim, over de strijd tussen Rohan en Dunland in de wereld van Tolkien. De hoofdrol is hier nu overgedragen van koning Helm aan zijn dochter. Ze is naamloos in het boek, heet Héra op het doek. En die naam wringt. Lees verder “De dochter van Helm Hamerhand”
Onze taal heeft samenstellingen en afleidingen, opzettelijk gesmeed, en onze taal heeft losse verbindingen die mettertijd als woorden op zich gezien worden. Maak indruk op lezers en luisteraars door eens zulke samengroeiingen te ontsamenen. Lees verder “Wanneer de woorden samengroeien”
De Woordengaard is een gezelschap dat woorden bedenkt vanuit de wortels van onze taal. Lees verder “Aankondiging: de Woordengaard”
Menige moedertaalspreker van Nederlands, Duits of Frans maakt van de Engelse th een s en zegt niet I think maar I sink. Lach erom maar weet: onze eigen taal had ooit dezelfde th, de Germaanse þ, en die heeft zich soms ontwikkeld tot een s. Lees verder “De þ die een s werd”
Talen vertakken en groeien uiteen, zoals het Nederlands en Engels uit het Germaans. Maar stel dat men aan beide zijden van de Noordzee al die tijd dezelfde taal gesproken heeft: de onze. Dan zou de kaart er iets anders uitzien. Lees verder “Engeland, maar dan Nederlands”
Dat woorden als ieder, iemand en iets niet slechts door toeval op elkaar lijken zullen de meeste sprekers wel aanvoelen. Het ie dat ze gemeen hebben was vroeger een woord op zich: het is de Nederlandse evenknie van Duits je ‘ooit’ en eigenlijk een vorm van eeuw. Lees verder “Het ie in ieder, iemand, iets en meer”
U kent het wel: net dat woord dat u ergens leest klinkt tegelijkertijd in een lied op de achtergrond. Door stom toeval moet het zo nu en dan gebeuren en toch krijgt het aldus vernomen woord meer betekenis. Hoe noemen we dit verschijnsel? Lees verder “Wanneer u hoort wat u leest”
Niet zelden leidt misbegrip van een spelling tot een nieuwe uitspraak die vervolgens ook nog eens ingang vindt. Soms gaat het dan om een gewestelijke vorm die verkeerd ‘vernederlandst’ wordt, zoals gebeurd is met namen als Ten Kate en Kerkrade met hun oneigenlijke a.
Sinds de verschijning van The Lord of the Rings van J.R.R. Tolkien is in al die jaren maar één Nederlandse vertaling uitgegeven, het bekroonde werk van Max Schuchart. Gezien de invloed en taalkundige diepgang van het boek kunnen we ons afvragen of een andere poging geen kwaad kan; een die bijvoorbeeld geen elfen maar elven heeft. Lees verder “De Heer der Ringen: Tolkien opnieuw vertaald”
Taaldacht 