Wanneer u hoort wat u leest

U kent het wel: net dat woord dat u ergens leest klinkt tegelijkertijd in een lied op de achtergrond. Door stom toeval moet het zo nu en dan gebeuren en toch krijgt het aldus vernomen woord meer betekenis. Hoe noemen we dit verschijnsel?

Ik zal u mijn nieuwste geval vertellen. Gisteren kreeg ik van Twitter het teken dat een lezer met Tyr als voornaam een tweet van Taaldacht leuk vond. En ik dacht bij mezelf dat het iets van deze tijd is, stervelingen met godennamen. Ook het gebruik van Thor als mansnaam is jong, eigenlijk een koosvorm van oude namen die met die godennaam samengesteld zijn, meende ik te weten. Maar dat wilde ik nog wel even nagaan.

Dus ging ik kijken in een lijst van alle eigennamen die voorkomen in het Landnámabók, het middeleeuwse handschrift dat de landname van IJsland in de negende en tiende eeuw beschrijft. De namen staan op volgorde van vaakheid en de eerste zes bij de mannen zijn Þorsteinn, Þórðr, Þorkell, Þorbjǫrn, Þórir en Þorgeirr. In de rest van de top twintig zijn nog eens zes met Þór-/Þor-. De dondergod was geliefd bij heidense noorderlingen indertijd, zoveel is duidelijk. Nochtans heette niemand eenvoudig Þórr ‘Donder’ zoals hij.

En terwijl ik dat allemaal las begon dit te klinken op de rondvonk:

Thunder, thunder, thun-
Thunder, th-th-thunder, thunder
Thunder, thunder, thun-
Thunder, th-th-thunder, thunder
Thunder, feel the thunder (thun-, thun-)
Lightning then the thunder (th-th-thunder, thunder)
Thunder, feel the thunder (thun-, thun-)
Lightning then the thunder, thunder (th-th-thunder, thunder)
Thunder
Thunder

“Bliksem!” zei mijn grootvader altijd wanneer zijn verbazing gewekt was, en gewekt was mijn verbazing, al was zoiets me al vaak genoeg overkomen. De zinnen hierboven komen uit het lied Thunder van Imagine Dragons, een bende waar ik overigens gewoonlijk niet naar luister.

Dit was niet het reinste geval van het verschijnsel, want het gebeurde in twee verschillende talen, geen van twee de mijne, maar met de herhaling in beide werd het toeval er wel ingehamerd—en daarmee het begrip. Als er gelijktijdig ook onweer gerommeld had was ik voortaan Donders trouwste man.

Weet iemand van een woord hiervoor? Ik heb het niet kunnen vinden, dus ik noem zo’n godenboodschap vooralsnog een donderwenk.

Beeld
Uitsnede van een haas door Vincent van Zalinge. Enige rechten voorbehouden.

6 gedachtes over “Wanneer u hoort wat u leest

  1. Vind ‘donderwenk’ prachtig bedacht.
    Ken het verschijnsel natuurlijk ook, maar geen idee hoe het genoemd wordt.
    Ben benieuwd naar andere reacties.

    1. Klopt, maar dat is gelijktijdigheid in ruime zin. Ik bedoel hier in het bijzonder de gelijktijdigheid van woord in oog en oor.

Geef een reactie

Vul je gegevens in of klik op een icoon om in te loggen.

WordPress.com logo

Je reageert onder je WordPress.com account. Log uit /  Bijwerken )

Facebook foto

Je reageert onder je Facebook account. Log uit /  Bijwerken )

Verbinden met %s

Deze site gebruikt Akismet om spam te bestrijden. Ontdek hoe de data van je reactie verwerkt wordt.