Contrafibulariteiten

Rond het begin van de zeventiende eeuw woedde er in Engeland een kijf over het grote aantal veelal Latijnse en Griekse leenwoorden dat door menig schrijver in de volkstaal werd gebruikt. Deze leenwoorden, ook wel inkhorn terms genoemd, waren vaak overbodig, omdat ze verwezen naar zaken waar al een inheems woord voor bestond. De aanklacht was dan ook dat schrijvers ze gebruikten vanuit een wisse verwaandheid; dat ze deze verkozen boven inheemse woorden om toch vooral een indruk van geleerdheid te wekken. Deze leenwoorden vulden echter ook vaak genoeg een leegte in de inheemse woordenschat. Al had men deze leegte uiteraard ook kunnen vullen met zelfbedachte woorden, zoals in veel andere talen is gebeurd.

Uiteindelijk lijkt de kijf te zijn gewonnen door de liefhebbers van ontlening, want het Engels is inmiddels welbekend om zijn betrekkelijk grote aandeel leenwoorden. De taal is wat woordenschat betreft door en door Romaans gemaakt, veel meer dan het Nederlands. Maar de voornaamste wortelen van deze ontwikkeling liggen uiteraard al in de lange invloed van het zowel heidense als christelijke Rome en de dag dat de Normandiërs in 1066 de Britse eilanden veroverden. Deze gebeurtenis beschouwde J.R.R. Tolkien overigens als een ramp voor de Engelse taal. Vanaf toen begon de bovenlaag in de Britse eilanden (een vorm van) Frans te spreken, en werd het Engels een tweederangs taal: die van het gewone volk en niet die van geleerden of ambtenaren. Het Engels klom uiteindelijk weer op, maar zoals gezegd niet zonder hevig te zijn beïnvloed door vooral Frans en Latijn.

Hoe dan ook, in de achttiende eeuw steekt de edelgeboren en hoogst sluwe Edmund Blackadder, hoofdbediende van de Prins van Wales, nog de draak met voornoemde inkhorn terms, wanneer de welbekende Samuel Johnson langskomt om met veel trots de prins zijn grote werk A Dictionary of the English Language te tonen:

3 gedachtes over “Contrafibulariteiten

Geef een reactie

Vul je gegevens in of klik op een icoon om in te loggen.

WordPress.com logo

Je reageert onder je WordPress.com account. Log uit /  Bijwerken )

Facebook foto

Je reageert onder je Facebook account. Log uit /  Bijwerken )

Verbinden met %s

Deze site gebruikt Akismet om spam te bestrijden. Ontdek hoe de data van je reactie verwerkt wordt.