Klankzinnig

Menig dag in de week jaag ik vlot mijn rijwiel langs de vaart: een aardige afstand waar ik meestal geen andere zielen tegenkom en waar ik zo zonder veel afleiding in gedachten verzonken raak, op gevaar af met fiets en al het water in te dwalen.

Op een van zulke tochten onlangs was ik in de weer met klanken, met de vraag welke klanken ik welluidend vind, in welke samenstellingen, en wat voor beelden ze oproepen. Ik zou immers nog eens mijn eigen taal willen maken, met woorden die geluidelijk lijken op de zaken waar ze naar verwijzen. En zo rolde de ene na de andere klank helder en met overtuiging van mijn tong:

“faur!”

“hoth!”

“rang!”

“dím!”

En telkens vroeg ik me af: wat zouden ze kunnen betekenen als ze werkelijk woorden waren? Welke duiding dient zich aan? Het was bovendien lastig om iets te bedenken wat niet dunkt aan Tolkiens elventalen; het moet immers geen nutteloos gelijksel worden. Anderzijds, ik deel nu eenmaal zijn smaak, zoals opmerkelijk veel mensen.

“cal!”

“rist!”

“brú!”

“athas!”

De lucht mijn doek, de vogels mijn getuigen. Tot ik ten slotte het einde van mijn tocht langs de vaart had bereikt, bij brug en stoplicht. Waarop naast mij een jonge blonde vrouw remde –iemand die kennelijk al die tijd achter mij had getrappeld– en mij verontrust een blik toewierp.

Tegenwoordig laat ik wat vaker de vogels aan het woord.

3 gedachtes over “Klankzinnig

  1. Heerlijk herkenbaar !
    Ik denk dat Tolkien zulk een inzichten in de schoonheid van klanken had, dat hij niet enkel zijn eigen smaak wist te vatten in woorden, maar ook die van velen anderen..

    1. Kasper schakelde een tijd terug in zijn bespreking van de sjwa naar een stuk over onderzoek naar welluidendheid. Het stuk is ginds verplaatst, dus ik kan het even niet terugvinden, maar als ik het me goed kan herinneren werd daarin geschreven hoe bleek dat l, r, m en n van alle medeklinkers verreweg het meest voorkomen in woorden die als welluidend worden beschouwd. In Tolkiens elventalen komen juist die medeklinkers ook betrekkelijk veel voor.

  2. Erg vermakelijk. En jammer wel dat het genoemde artikel verdwenen is. Ook de ‘v’ werd als welluidend ervaren, overigens, met het woord ‘lavendel’ als getuige (we zouden ook aan Tolkiens ‘Valinor’, ‘Vanyar’ e.d. kunnen denken).

Plaats een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te bestrijden. Ontdek hoe de data van je reactie verwerkt wordt.