Naar de inhoud springen

Taaldacht

Mijmeringen over de aard en wortels van onze taal

  • Voorzijde
  • Lijsten
  • Naslagwerken
  • Vragen & opmerkingen
  • Over ons

Tag: Mythologie

Herkomst

Gennep is waar de wateren samenstromen

Ruim twintig oorden in de zuidelijke Lage Landen en het noorden van Frankrijk hebben een vorm van de naam Gennep—en bijna allemaal liggen ze bij een samenkomst van stromen. We hebben hier zeer oud woordgoed binnen de Germaanse talen. Lees verder “Gennep is waar de wateren samenstromen”

Olivier van Renswoude03/06/202503/06/20258 reacties
Geschiedenis, Herkomst

De Alpen als toppen der bovenwereld

Zuid van het duistere woud dat lang hun wereld begrensde wisten de oude Germanen van de *Albijōniz met hun witte toppen. Die naam, verwant aan Alpen voor dezelfde bergen, is oorspronkelijk gelijk aan een Keltisch woord voor de wereld en Brittannië: Albiōn. Lees verder “De Alpen als toppen der bovenwereld”

Olivier van Renswoude19/05/202524/05/20252 reacties
Geschiedenis

Waar Wieland de Smid zijn werkhuis had

Weinig namen in de Germaanse wereld klonken zo helder als die van Wieland, de meestersmid en uitvinder die menig roemrijk wapentuig wrocht. Hij was vooral thuis op het vasteland, goed mogelijk eerst waar Zuidoost-Limburg aan het Rijnland raakt. Lees verder “Waar Wieland de Smid zijn werkhuis had”

Olivier van Renswoude20/11/202403/12/20243 reacties
Geschiedenis, Herkomst

Woen de Wijze en de Duim der Waarheid

Smukwerk uit de vroege middeleeuwen des noordens toont soms een gestalte met duim in of bij de mond. Het vermoeden van een verband met de Germaanse zienergod wordt gesterkt door twee zeldzame, vergeten Nederlandse woorden: woedenspanne en woenlid. Lees verder “Woen de Wijze en de Duim der Waarheid”

Olivier van Renswoude04/11/202404/11/20244 reacties
Herkomst

In de greep van het kruid

Het zo vertrouwde kleefkruid heeft vele namen, waaronder Drents en Gronings tongel en Middelnederduits tûnride. De ene is licht te begrijpen, de andere lijkt gek genoeg op Middelhoogduits zûnrite en Oudnoords túnriða, waarmee een boze geest bedoeld werd. Lees verder “In de greep van het kruid”

Olivier van Renswoude25/05/202425/05/20242 reacties
Geschiedenis, Herkomst

Vuur als levend wezen

De verre voorloper van onze taal had twee woorden voor vuur: het ene onzijdig, het andere mannelijk. Ze zouden een tegenstelling weergeven tussen vuur als lijdzame zaak en vuur als bezielde kracht, een voorstelling die in het aloude oostervuur voortleve. Lees verder “Vuur als levend wezen”

Olivier van Renswoude28/03/202428/03/20242 reacties
Heemwoord, Herkomst, Hernieuwd

In volle varwe

Kleur tooit het land weer nu de krokus bloeit als vrolijke voorbode van Vrouwe Oostere, de lieve lentegeest. We kunnen haar wel evengoed Vrouwe Varwe noemen, met het oude woord voor ‘kleur’ dat ons allen nog bekend is in zijn nieuwere, mindere vorm verf. Lees verder “In volle varwe”

Olivier van Renswoude28/02/202428/02/2024Een reactie plaatsen
Geschiedenis, Herkomst

De grond van Mercurius Arvernus

Gallië’s vermogende stam der Arvernī had beeld en bergheiligdom gewijd aan hun Mercurius. Enkele tweede-eeuwse wijstenen voor Mercurius Arvernus lijken hem te bedoelen maar zijn alle ver weg in Germanië gevonden. Is de gelijkenis dan slechts toeval? Lees verder “De grond van Mercurius Arvernus“

Olivier van Renswoude09/02/202409/02/20243 reacties
Geschiedenis, Herkomst

De Bharatās: de stam die India zijn naam gaf

Duizenden jaren geleden stichtten de Bharatās hun koninkrijk in het noorden van het land dat India zou worden en naar hen ook Bhārat heet. Deze naam, heden steeds sterker uitgedragen, is geestelijk rijk en heeft verwanten in de Germaanse talen. Lees verder “De Bharatās: de stam die India zijn naam gaf”

Olivier van Renswoude04/11/20234 reacties
Dichtkunst

De doler: een vertaling in stafrijm

Een oude, eenzame man slijt zijn dagen dolend in gemis van heer en hal, van vrienden gevallen in strijd, maar vertrouwt in God. Zo gaat het Oudengelse gedicht dat bekend staat als The Wanderer en hier nu naar het Nederlands vertaald is. Lees verder “De doler: een vertaling in stafrijm”

Olivier van Renswoude23/08/202308/10/20234 reacties
Algemeen

Wanneer u hoort wat u leest

U kent het wel: net dat woord dat u ergens leest klinkt tegelijkertijd in een lied op de achtergrond. Door stom toeval moet het zo nu en dan gebeuren en toch krijgt het aldus vernomen woord meer betekenis. Hoe noemen we dit verschijnsel? Lees verder “Wanneer u hoort wat u leest”

Olivier van Renswoude10/05/20237 reacties

Berichtnavigatie

Oudere berichten

Volg Taaldacht

  • Facebook
  • X
  • Telegram
Een taalgeleerde kan zijn eigen spraak als het ware van buiten benaderen, haar aard bezien als een ding dat geen aanspraak op hem kan maken, en brede veranderingen van haar woordenschat en spelling voorstaan in het belang van handelsgemak of wetenschappelijke scherpte. Dat is één ding. Een grote dichter, die ‘zijn moedertaal liefheeft en erin gekoesterd is,’ kan er ook grote wijzigingen in aanbrengen, maar zijn veranderingen van de taal zijn gemaakt in de geest van de taal zelf: hij werkt van binnenuit. De taal die doorstaat heeft de veranderingen ook bezield.

C.S. Lewis

Béowulf in het Nederlands Béowulf in het Nederlands
Een vertaling van een Oudengels heldendicht

Germaanse liedkunst: een leidraad Germaanse liedkunst: een leidraad
De oude wijze van stafrijm in maat

Namen voor de nieuwe tijd Namen voor de nieuwe tijd
Herleving van telgnamen uit eigen taal

Heidense oordnamen in de Lage Landen Heidense oordnamen te Lagen Landen
Versteende verwijzingen naar het ooit heilige

Vergeten woorden Vergeten woorden
Teloor in de loop der eeuwen

Nederlandse ruinstaven Nederlandse ruinstaven
Hernieuwing van een oude schat

Lastige leenwoorden Lastige leenwoorden
En hun vervangingen van eigen bodem

Oude namen van hier Oude namen van hier
Een kleine bloemlezing

Germaanse namen Germaanse namen
In hun Oudnederlandse en hedendaagse vormen

Namen van Nederlandse stammen Namen van Nederlandse stammen
Wat er schuilt achter latinisaties als Batavi

Germaans in het Frans Germaans in het Frans
Woorden uit de taal der Franken en andere Germanen

Latijns-Germaanse evenknieën Latijns-Germaanse evenknieën
Erfenis van de gemeenschappelijke voorloper

De magie van het woord en de kracht van het beeld zijn samen met de emoties van klanken de oudste vormen van magie. De kleur van woorden, het gevoel dat daarachter zit, dat vind ik mooi. De zeggingskracht van beelden vind je terug in de oeroude symbolen. Woorden en beelden roepen gevoelens op en kunnen drijfveren worden.

Marten Toonder

Taaldacht

  • Voorzijde
  • Lijsten
  • Naslagwerken
  • Vragen & opmerkingen
  • Over ons

Blijf op de hoogte van nieuwe stukken

Voeg je bij 1.354 andere abonnees

Of volg ons zo

  • Facebook
  • X
  • Telegram
Site gemaakt door WordPress.com.
  • Abonneren Geabonneerd
    • Taaldacht
    • Voeg je bij 597 andere abonnees
    • Heb je al een WordPress.com-account? Nu inloggen.
    • Taaldacht
    • Abonneren Geabonneerd
    • Aanmelden
    • Inloggen
    • Deze inhoud rapporteren
    • Site in de Reader weergeven
    • Beheer abonnementen
    • Deze balk inklappen
 

Reacties laden....