Naar de inhoud springen

Taaldacht

Mijmeringen over de aard en wortels van onze taal

  • Voorzijde
  • Inhoudsopgave
  • Lijsten
  • Naslagwerken
  • Vragen & opmerkingen
  • Over ons

Tag: Wichten

Herkomst

De immergroene, vinnige hulst

Als enige hier inheemse loofboom die ’s winters niet zijn blad verliest zal de hulst van enige betekenis geweest zijn voor onze voorouders, misschien wel heilig zoals de groenblijvende sakaki nog steeds is in het Japanse volksgeloof. Maar de hulst heeft nog een ander kenmerk: stekels. En daar is die wel naar vernoemd. Lees verder “De immergroene, vinnige hulst”

Olivier van Renswoude22 november 202222 november 2022Een reactie plaatsen
Geschiedenis, Herkomst

Galmen des heidendoms in onze oordnamen

Stil draagt het landschap de sporen onzer voorouders, van tijden lang vervlogen, van hoge schoonheid en verzwegen wreedheid onder zon en maan. Nog immer ook heugt hier het heidense volksgeloof in de namen van oorden en stromen te lande, al zijn het nu nog enkele maar. Of misschien wel vele meer dan wij denken… Lees verder “Galmen des heidendoms in onze oordnamen”

Olivier van Renswoude14 september 20223 oktober 202218 reacties
Herkomst

Waarom zij lijsters heten

Het licht in deze wereld straalt te beter bij de hoge klanken der vogels, en de lijsters zingen schoner dan menig ander hier in verentooi. De zanglijsters in het bijzonder worden bij noeming geëerd, maar de naam lijster zou op zich al naar hun opmerkelijke stemgeluid verwijzen kunnen. Lees verder “Waarom zij lijsters heten”

Olivier van Renswoude25 mei 202213 september 20225 reacties
Herkomst

Deze boom houdt heksen weg

Met een geweld aan geurige bloemen tiert ieder voorjaar vroeg de gewone vogelkers, een verdrijver van toverkollen volgens oud volksgeloof. Het is een eigenschap die wellicht besloten ligt in de Oostenrijkse benaming Alexen, die bovendien te vereenzelvigen zij met onze kruidnaam alsem. Lees verder “Deze boom houdt heksen weg”

Olivier van Renswoude4 mei 202216 september 20224 reacties
Herkomst

Hoe de scholvers zijn

In een visplas zag ik laatst 1) drie verankerde opblaasdieren om aalscholvers te verschrikken en 2) een heleboel aalscholvers. Ze zwommen rondjes om die dingen, duikend naar sappige vissen, en in een boom zat er een kenmerkend met gespreide vleugels te drogen. Waarom heten ze scholvers? Lees verder “Hoe de scholvers zijn”

Olivier van Renswoude16 januari 202213 september 20224 reacties
Heemwoord

Dat zijn geen bessen!

In de elfde maand van het jaar, wanneer de kou echt gekomen is in ons deel van Middelgaard, is menige uw of taxus reeds met rood getooid als ware zij een wijnachtsboom. Maar let op: deze weldadigheden voor eekhoorns en vogels mogen geen vruchten heten, dus ook geen bessen. Lees verder “Dat zijn geen bessen!”

Olivier van Renswoude13 november 202113 september 20228 reacties
Wijsbegeerte

De weg naar een nieuwe ee

De afgelopen jaren heb ik taaldachtig verkend hoe hier een nieuwe gedeelde geestelijkheid eruit zou kunnen zien. Deze ee, niet zozeer een godsdienst in gangbare zin, behelst heilige ruimten onder de bomen en lijkt algauw een westerse tegenhanger van zowel zen als shintō in Japan. Hier is een overzicht en een aanzet, opdat zij tot stand komt. Lees verder “De weg naar een nieuwe ee”

Olivier van Renswoude7 november 202113 september 202216 reacties
Afgestoft, Herkomst

Een inlandse esdoorn in ere hersteld

Hoewel zijn gevleugelde vruchten bij vlagen best een eind kunnen dwarrelen is de Spaanse aak niet uit Spanje komen overwaaien. Hij heet ook veldesdoorn, maar dat doet hem evenmin recht. Heerlijk in de herfst met bladeren diepgeel heeft deze boom hier andere, oeroude namen: aver en mapel. Lees verder “Een inlandse esdoorn in ere hersteld”

Olivier van Renswoude23 oktober 202113 september 20227 reacties
Herkomst

Het hout van een halchter

Een oud, ooit wijdverbreid woord voor een boomaard, doch niet wis welke: dat mag liefhebbers van woorden en bomen verheugen. Van halchter spreken wij, een benaming die veelvormig voortleeft in oordnamen, zoals Halchter in Nedersaksen en Helchteren in Belgisch Limburg. Lees verder “Het hout van een halchter”

Olivier van Renswoude4 oktober 202113 september 20221 reactie
Afgestoft, Herkomst

Sommige beken zijn itters

Verspreid over de Lage Landen en Noordwest-Duitsland zijn of waren een aantal beken met de naam Itter. Klaarblijkelijk was deze ooit een algemene aanduiding van kleine, wildzame stromen van een aard. Maar welke aard? Hoe verschillen deze itters—of itteren—van andere beken? Lees verder “Sommige beken zijn itters”

Olivier van Renswoude30 september 202113 september 202216 reacties

Berichtnavigatie

Oudere berichten

Volg Taaldacht

  • Facebook
  • Twitter
  • Telegram
Een taalgeleerde kan zijn eigen spraak als het ware van buiten benaderen, haar aard bezien als een ding dat geen aanspraak op hem kan maken, en brede veranderingen van haar woordenschat en spelling voorstaan in het belang van handelsgemak of wetenschappelijke scherpte. Dat is één ding. Een grote dichter, die ‘zijn moedertaal liefheeft en erin gekoesterd is,’ kan er ook grote wijzigingen in aanbrengen, maar zijn veranderingen van de taal zijn gemaakt in de geest van de taal zelf: hij werkt van binnenuit. De taal die doorstaat heeft de veranderingen ook bezield.

C.S. Lewis

Heidense oordnamen in de Lage Landen Heidense oordnamen te Lagen Landen
Versteende verwijzingen naar het ooit heilige

Germaanse liedkunst: een leidraad Germaanse liedkunst: een leidraad
De oude wijze van stafrijm in maat

Vergeten woorden Vergeten woorden
Teloor in de loop der eeuwen

Namen voor de nieuwe tijd Namen voor de nieuwe tijd
Herleving vanuit eigen taal

Nederlandse ruinstaven Nederlandse ruinstaven
Hernieuwing van een oude schat

Lastige leenwoorden Lastige leenwoorden
En hun vervangingen van eigen bodem

Nieuwste opmerkingen

  • Luc Vanbrabant op De a die eigenlijk geen a is
  • Olivier van Renswoude op De a die eigenlijk geen a is
  • Luc Vanbrabant op De a die eigenlijk geen a is
  • De a die eigenlijk geen a is – Taaldacht op Deze klinker verdonkert telkens weer
  • Kenaz Ehwaz Jera Ansuz op Merkwede
  • Olivier van Renswoude op Turen is tuur hebben
  • Olivier van Renswoude op Turen is tuur hebben
  • Walter op Turen is tuur hebben

Oude namen van hier Oude namen van hier
Een kleine bloemlezing

Germaanse namen Germaanse namen
In hun Oudnederlandse en hedendaagse vormen

Namen van Nederlandse stammen Namen van Nederlandse stammen
Wat er schuilt achter latinisaties als Batavi

Germaans in het Frans Germaans in het Frans
Woorden uit de taal der Franken en andere Germanen

Latijns-Germaanse evenknieën Latijns-Germaanse evenknieën
Erfenis van de gemeenschappelijke voorloper

De magie van het woord en de kracht van het beeld zijn samen met de emoties van klanken de oudste vormen van magie. De kleur van woorden, het gevoel dat daarachter zit, dat vind ik mooi. De zeggingskracht van beelden vind je terug in de oeroude symbolen. Woorden en beelden roepen gevoelens op en kunnen drijfveren worden.

Marten Toonder

Taaldacht

  • Voorzijde
  • Inhoudsopgave
  • Lijsten
  • Naslagwerken
  • Vragen & opmerkingen
  • Over ons

Blijf op de hoogte van nieuwe stukken

Voeg je bij 2.090 andere abonnees

Of volg ons zo

  • Facebook
  • Twitter
  • Telegram
Site gemaakt door WordPress.com.
  • Volg Volgend
    • Taaldacht
    • Doe mee met 468 andere volgers
    • Heb je al een WordPress.com-account? Nu inloggen.
    • Taaldacht
    • Aanpassen
    • Volg Volgend
    • Aanmelden
    • Inloggen
    • Deze inhoud rapporteren
    • Site in de Reader weergeven
    • Beheer abonnementen
    • Deze balk inklappen
 

Reacties laden....