Als enige hier inheemse loofboom die ’s winters niet zijn blad verliest zal de hulst van enige betekenis geweest zijn voor onze voorouders, misschien wel heilig zoals de groenblijvende sakaki nog steeds is in het Japanse volksgeloof. Maar de hulst heeft nog een ander kenmerk: stekels. En daar is die wel naar vernoemd. Lees verder “De immergroene, vinnige hulst”
Stil draagt het landschap de sporen onzer voorouders, van tijden lang vervlogen, van hoge schoonheid en verzwegen wreedheid onder zon en maan. Nog immer ook heugt hier het heidense volksgeloof in de namen van oorden en stromen te lande, al zijn het nu nog enkele maar. Of misschien wel vele meer dan wij denken… Lees verder “Galmen des heidendoms in onze oordnamen”
Het licht in deze wereld straalt te beter bij de hoge klanken der vogels, en de lijsters zingen schoner dan menig ander hier in verentooi. De zanglijsters in het bijzonder worden bij noeming geëerd, maar de naam lijster zou op zich al naar hun opmerkelijke stemgeluid verwijzen kunnen. Lees verder “Waarom zij lijsters heten”
Met een geweld aan geurige bloemen tiert ieder voorjaar vroeg de gewone vogelkers, een verdrijver van toverkollen volgens oud volksgeloof. Het is een eigenschap die wellicht besloten ligt in de Oostenrijkse benaming Alexen, die bovendien te vereenzelvigen zij met onze kruidnaam alsem. Lees verder “Deze boom houdt heksen weg”
In een visplas zag ik laatst 1) drie verankerde opblaasdieren om aalscholvers te verschrikken en 2) een heleboel aalscholvers. Ze zwommen rondjes om die dingen, duikend naar sappige vissen, en in een boom zat er een kenmerkend met gespreide vleugels te drogen. Waarom heten ze scholvers? Lees verder “Hoe de scholvers zijn”
In de elfde maand van het jaar, wanneer de kou echt gekomen is in ons deel van Middelgaard, is menige uw of taxus reeds met rood getooid als ware zij een wijnachtsboom. Maar let op: deze weldadigheden voor eekhoorns en vogels mogen geen vruchten heten, dus ook geen bessen. Lees verder “Dat zijn geen bessen!”
De afgelopen jaren heb ik taaldachtig verkend hoe hier een nieuwe gedeelde geestelijkheid eruit zou kunnen zien. Deze ee, niet zozeer een godsdienst in gangbare zin, behelst heilige ruimten onder de bomen en lijkt algauw een westerse tegenhanger van zowel zen als shintō in Japan. Hier is een overzicht en een aanzet, opdat zij tot stand komt. Lees verder “De weg naar een nieuwe ee”
Hoewel zijn gevleugelde vruchten bij vlagen best een eind kunnen dwarrelen is de Spaanse aak niet uit Spanje komen overwaaien. Hij heet ook veldesdoorn, maar dat doet hem evenmin recht. Heerlijk in de herfst met bladeren diepgeel heeft deze boom hier andere, oeroude namen: aver en mapel. Lees verder “Een inlandse esdoorn in ere hersteld”
Een oud, ooit wijdverbreid woord voor een boomaard, doch niet wis welke: dat mag liefhebbers van woorden en bomen verheugen. Van halchter spreken wij, een benaming die veelvormig voortleeft in oordnamen, zoals Halchter in Nedersaksen en Helchteren in Belgisch Limburg. Lees verder “Het hout van een halchter”
Verspreid over de Lage Landen en Noordwest-Duitsland zijn of waren een aantal beken met de naam Itter. Klaarblijkelijk was deze ooit een algemene aanduiding van kleine, wildzame stromen van een aard. Maar welke aard? Hoe verschillen deze itters—of itteren—van andere beken? Lees verder “Sommige beken zijn itters”
Taaldacht 