Zoals ik onlangs heb laten doorschemeren ben ik niet gelukkig met de toestand van onze landelijke namenschat. Ik heb het idee dat mensen steeds lichtzinniger omgaan met het geven van namen, terwijl naamgeving juist een belangrijk ritueel vol mystiek is, of zou moeten zijn.
Ook is mij de afgelopen jaren opgevallen dat onze namenschat steeds minder namen van Germaanse oorsprong kent. Deze ontwikkeling vind ik jammer, omdat Germaanse namen bij uitstek in harmonie met de rest van onze taal zijn, en omdat we zo toch een wezenlijk onderdeel van ons culturele erfgoed verliezen.
Om deze redenen heb ik besloten te beginnen met het samenstellen van een academisch verantwoorde lijst met Germaanse naamstammen, opdat lezers hopelijk de vreugde (her)ontdekken rond het smeden van een goede, eerlijke en betekenisvolle naam. De lijst zal in de loop der tijd worden aangevuld, en wellicht ook van voorbeelden worden voorzien. Er zal overigens in de zuil hier rechts een permanente schakel naar de lijst staan.
Taaldacht 
Echt geweldig, deze lijst. Een vriend van mij heet ‘Andger’; toornspeer, dus!
Bij mijn weten zijn er ooit boekjes verschenen met Germaanse namen, maar ik zal daar wat meer over uitzoeken.
Laat dit een inspiratie zijn voor de jongeren onder ons, die nog kinderloos zijn. En voor de iets ouderen onder ons, die nog kinderloos zijn 😉
Ik werk in Leiden, en veel mensen die ik hier ken hebben zich geroepen gevoeld hun kinderen allerlei Italiaanse en Engelse namen te geven. Alsof ze elkaar aan het napraten zijn:
Wesley, Kevin [‘kEfIn] (heel populair!), Melvin [‘mElfIn] (heel populair!), Terence [‘tEr@ns], Cynthia [‘sIntsia:], Jesse [‘jEssi:], Michael [‘maikol], Luke [lu:k];
Gino [‘dzjinou], Luciano [lysi’anou] (heel algemeen!), Luigi [‘ludzji], Luigiano [lu’dzjanou], Georgio (en niet ‘Giorgio!’), enz.
Ik ben blij dat je er wat mee kan. 🙂
Wat betreft die neiging om dergelijke Engelse en Italiaanse namen te geven: dat is inderdaad wat ik bedoelde in mijn stukje Namenzorg. Bedankt voor de fraaie voorbeelden!
Het probleem met smeden van een “goede, eerlijke en betekenisvolle naam” vind ik, dat je dan het principe van vernoeming aan je laars lapt. De vraag is wat je prioriteit moet geven, maar ik neig toch naar het laatste.
Die twee dingen hoeven elkaar niet geheel uit te sluiten, wat mij betreft.
Je kunt een kind meer dan één naam geven, én je kunt voor je kind een naam smeden waarbij je gebruik maakt van een naamstam van een der oudernamen, of waarbij je gebruik maakt van een naamstam van beide oudernamen.
Er zijn aardig wat mogelijkheden. Ik heb nog plannen voor stukjes daarover.
Goed, maar wat als de oudernamen niet Germaans, maar bijvoorbeeld Bijbels zijn?
Zie ook de namenlijst op deze webstek http://www.keesn.nl/names/ . Een uitgebreide verzameling van duizenden vrijwel uitsluitend Germaanse namen die in de lage landen tot 1150 gegeven zijn. Wellicht wat eenvoudiger te raadplegen omdat hier ook de daadwerkelijke namen uitgewerkt zijn en niet alleen de stammen, al vrees ik dat weinigen zich in dit tijdsgewricht geroepen voelen hun nazaten Ravengrijm, Everwaker, Erkenboud of Boudemond te noemen.
Dat is een goeie lijst inderdaad, al zitten er wel wat fouten in, en is de maker niet helemaal stelselmatig bezig geweest wat betreft de vormen van de naamstammen. Daarom heb ik er ook voor gekozen de Oudgermaanse vorm te geven. Hopelijk prikkelt dat bij de lezers ook de verdere smaak voor ons taal- en cultuurverleden.
Overigens, daar noem je ook een paar! Al zouden dat soort namen prima als tweede naam kunnen worden gegeven.
Zouden we wel moeten doen!. 🙂
Vernoemen blijft erg belangrijk vind ik. Wel kun je meerdere namen geven en de eerste dan iets persoonlijkers meegeven aan de boreling.
Tegelijkertijd doet zich een probleem voor dat weinig mensen nog de dingen en wichten kennen die achter de verschillende elementen schuilgaan. Raven zijn bijv. erg zeldzaam (geworden) in onze streken en kennen we ze nog echt?. Of zien we alleen maar een grote zwarte vogel.
Gewoon maar wat gedachten.
Mooi dat je de lijst op je stek hebt gezet. Dat geldt natuurlijk ook voor kees.nl.
Ah, je was me voor (in het wijzen op de mogelijkheid van meerdere namen)!
Wat je zegt over de dingen en wichten achter de namen: jammer maar waar.
Goed, de lijst is nu voltooid. Ik ga er van uit dat ik in de loop der tijd nog wel wat andere naamstammen ontdek.
Geachte heer Van Renswoude
Graag leg ik u de volgende vraag voor:
Het spreekt haast vanzelf om het tienpotige schaaldier crab te herkennen in de geslachtsnaam Crabout. Toch blijkt uit mijn onderzoek dat niet in deze richting moet worden gezocht.
In het land van Cuijk tel ik in de vijftiende- en zestiende eeuw meer dan vijftien verschillende schrijfwijzen onder te verdelen in drie groepen: Crabout, Crabot en Crabolt.
Gaat het hier om een woord met de twee Germaanse naamstammen: cra en bout? Let wel: de Duitse invloed op de geslachtsnaam Crabout mag niet worden uitgesloten, omdat het land van Cuijk op de grens lag, waar twee taalgebieden in elkaar overliepen
Of gaat het hier om het eenstammige woord crab gevolgd door de drie reeds genoemde Cuijkse naamsuitgangen: out, olt en ot.
Bestaat er literatuur over Germaanse naamstammen?
Kunt u mij verder helpen?
Met vriendelijke groet,
Wim de Groot
Geachte heer De Groot,
Ten bate van de opmaak heb ik mijn antwoord op de voorpagina gezet. U kunt het ook hier afzonderlijk lezen.
Met vriendelijke groet,
Olivier van Renswoude
Geachte heer Van Renswoude,
Dank voor uw zeer informatieve en waardevolle bericht. De gegevens ben ik thans aan het verwerken en verricht nu verder research.
Omdat het mijn promotieonderzoek betreft wil ik mijn tekst graag onder embargo houden.
Heeft u er een bezwaar tegen om de discussie voort te zetten via onze privé e-mailadressen.
Latere publicatie op uw Taaldacht Blog is natuurlijk vanzelfsprekend.
Met vriendelijke groet,
Wim de Groot
Geachte heer De Groot,
Graag gedaan! Gezien de aard van uw werk heb ik het bericht van mijn blog verwijderd. Als u het niet hebt opgeslagen kan ik het u nog nasturen.
Hoe dan ook, u krijgt nog een email van mij.
Met vriendelijke groet,
Olivier van Renswoude
Erg mooie lijst.
Het is inderdaad jammer dat veel oorspronkelijke namen in vergetelheid raken.
Opmerkelijk ook dat vreemde van oorsprong niet Nederlandse namen als Leroy of Marvin wel kunnen, maar een naam als Isengrim bij velen op de lachspieren werkt.
Ook namen zijn zeer modegevoelig.
Gelukkig is een naam als Eric (Erik) nog steeds gangbaar 🙂
De basisstam van mijn naam (E-) mis ik nog in de lijst.
Dank. Ik baal ook best wel van de hoedanigheid van onze namenschat. Er zit nauwelijks diepgang meer in.
Wat de naam Erik betreft: die is nog best moeilijk te duiden. Er zijn meerdere mogelijkheden voor dat eerste lid. De meeste daarvan, zoals *aiwō en *aizō, staan wel in de lijst. De duiding *ainaz heb ik nog niet in de lijst, maar die zou dan ook alleen in deze naam voorkomen. Ik kijk nog even wat ik daarmee zal doen. Een andere duiding, die ik te hypothetisch vind heb ik nog even achterwege gelaten. Kijk hier om te zien wat ik bedoel.
lekker bezig olivier!
dag Olivier,
weer een voltreffer.Ja, ook ik stel me soms vragen over hoe mensen
tegenwoordig hun kinderen noemen.Ik heb er vier en heb ze doelbewust
oude Germaanse voornamen gegeven : Dagmar(meisje),Freja,Sieglien en
Dieter.
Mensen willen heden ten dage bijzondere namen geven omdat ze hun ukjes
als enig willen voorstellen. Begrijpelijk, maar stilaan leidt dan zoiets naar ongerijmde en zelfs snobistiese toestanden.De voornamen kunnen niet uitheems genoeg zijn.De massa holt namen achterna, die op dat ogenblik opgang maken, zonder scherpzinnig na te denken.
Mijn slagzin luidt dan ook ‘eenvoud siert’ en liefst onze eigen Germaanse namen