Kleur tooit het land weer nu de krokus bloeit als vrolijke voorbode van Vrouwe Oostere, de lieve lentegeest. We kunnen haar wel evengoed Vrouwe Varwe noemen, met het oude woord voor ‘kleur’ dat ons allen nog bekend is in zijn nieuwere, mindere vorm verf. Lees verder “In volle varwe”
Het getuigt niet van een diepe band met het land dat we inheemse paddenstoelen vaak aanduiden met vreemde woorden als amaniet, boleet en mycena—en dat terwijl het Duits eigen goed als Wulstling, Röhrling en Helmling heeft. Er is werk aan de winkel! Lees verder “Op zoek naar zinnige zwamnamen”
Sinds de laatste ijstijd is hij op eigen kracht wel nooit zo ver noordelijk als Nederland gekomen, getuige ook de zuidelijke oorsprong van zijn naam kastanje. Toch verdient deze boom ook een of twee namen vanuit de wortels van onze eigen taal. Lees verder “Een andere naam voor een oude bekende”
In een ander, wilder, minder druk Nederland loop ik lustig langs hagen en heilige bossen. Hier en daar, ook naast welgetimmerde wijhallen, wordt een machtige boom in het bijzonder vereerd. Hoe heten zulke bomen? Het is weer tijd voor een nieuw woord. Lees verder “Het heten van gewijde bomen”
Het weinig bezongen wonder dat wij papier noemen, een handzaam vel gemaakt uit een brij van vezels, werd meer dan tweeduizend jaar geleden uitgevonden in het oosten des Morgenlands. Het woord daarentegen komt van elders en sloeg op iets anders. Dat nodigt uit tot een nieuwe, nauwere verwoording. Lees verder “Een oude kunst met vezels”
In de elfde maand van het jaar, wanneer de kou echt gekomen is in ons deel van Middelgaard, is menige uw of taxus reeds met rood getooid als ware zij een wijnachtsboom. Maar let op: deze weldadigheden voor eekhoorns en vogels mogen geen vruchten heten, dus ook geen bessen. Lees verder “Dat zijn geen bessen!”
Niet ver van het gehucht Hongerige Wolf in het oosten van Groningen zag ik twee jaar geleden iets zandgrijs wegschieten langs een akker: te groot voor een kat, te klein voor een wolf. Het kwam destijds niet in me op, maar het had best een goudjakhals kunnen zijn, want die is onlangs op beeld gevangen in het noorden van Groningen. Dit oprukkende dier verdient een betere naam. Lees verder “Een rover tussen vos en wolf”
Wat maakt wie wij zijn en hoe wij ons onderscheiden van anderen? Wat telt? Wordt dat beslist? En door wie dan? Zou het anders moeten? Net als eerdere zielen in deze wereld—misschien wel meer—is de 21ste-eeuwse mens in de greep van vragen als deze, bewust of niet. Het is het tijdloze vraagstuk van identiteit oftewel zelfheid. Lees verder “Zelfheid in de nieuwe wereld”
Wrijf barnsteen met wat vacht en het toont zowaar een aantrekkingskracht. Reeds zesentwintig eeuwen geleden had ’s werelds eerste wetenschapper, de Griek Thalēs van Mīlētos, zich gebogen over deze wonderlijke eigenschap van ēlektron ‘barnsteen’. Het onderliggende verschijnsel werd lang onderzocht en kreeg omtrent 1600 de Latijnse naam vīs ēlectrica ‘barnsteenkracht’ van de Engelse geleerde William Gilbert. Het is vandaar dat wij elektrisch en elektriciteit gebruiken, maar het had ook anders kunnen lopen. Lees verder “Barnkracht”
In een ander, minder druk Nederland waar het wild kan gedijen loop ik over oude holle paden van wij naar wij, de heilige oorden die vaak in bossen te vinden zijn. Vele zijn tevens hoven waar toegewijden in en om de houten zalen dagelijks hun geest en lijf oefenen, de tauw indachtig. Het leven is er eenvoudig en een van hun wijzen van bezinning is de meditatie, of zinzate zoals het daar heet, vaak met uitzicht op welvertakte bomen. Ik ga zitten en neem deel. Lees verder “Zinzate”
Het was een geweldig toeval, als het geen bevestiging van hogerhand mag heten. Ik zocht een voorouderlijk woord voor de onderliggende schikking van het bestaan en vond het Oudgermaanse *tēwō. Daarmee werd weliswaar ‘orde’ in het algemeen bedoeld, maar de Nederlandse voortzetting zou tauw luiden en laat dat nu ook de uitspraak zijn van tao, zoals de kosmische orde heet in de wijsbegeerte van het oude Zijderijk. Heden kan ik zeggen: de tauw als woord en begrip is van de hoogste waarde in de bezinning op het bestaan en de hernieuwing van onze taal en zeden. Lees verder “De tauw”
Taaldacht 