Wat dacht men ooit in lang vervlogen, dichterlijke tijden bij het zien van wijd water onder hemels licht? Het vake schitteren zal toen reeds de strandgangers, zeilers en ander varend volk niet ontgaan zijn. Net dat opzicht zij vervat in het oude woord meer. Lees verder “Hoe zee en meer als zilver blinken”
Paasvuren woeden reeds vele jaren in grote delen van de Germaanse wereld. De oorsprong en vroegere bedoeling van dit lentegebruik zijn onbekend, maar als we die in het oude heidendom zoeken mogen laat de eigenlijke naam van zulk vuur zich raden als baal of eed. Lees verder “Het baal zal branden”
Als enige hier inheemse loofboom die ’s winters niet zijn blad verliest zal de hulst van enige betekenis geweest zijn voor onze voorouders, misschien wel heilig zoals de groenblijvende sakaki nog steeds is in het Japanse volksgeloof. Maar de hulst heeft nog een ander kenmerk: stekels. En daar is die wel naar vernoemd. Lees verder “De immergroene, vinnige hulst”
Over de meest zuidwestelijke van Veluwse heuvelruggen, in het hart van Nederland, strekt het bosland dat vanouds de Moft heet. Eerst genoemd in 996 als Moffet in een keizerlijke oorkonde, de naam zou herinneren aan Keltische moedergodinnen, de Mopates. En dat is opmerkelijk, want zo ver noordelijk zouden we de taal der Kelten anders niet verwachten. Lees verder “De Moft: een Keltisch bos te Veluwe?”
Stil draagt het landschap de sporen onzer voorouders, van tijden lang vervlogen, van hoge schoonheid en verzwegen wreedheid onder zon en maan. Nog immer ook heugt hier het heidense volksgeloof in de namen van oorden en stromen te lande, al zijn het nu nog enkele maar. Of misschien wel vele meer dan wij denken… Lees verder “Galmen des heidendoms in onze oordnamen”
Met een geweld aan geurige bloemen tiert ieder voorjaar vroeg de gewone vogelkers, een verdrijver van toverkollen volgens oud volksgeloof. Het is een eigenschap die wellicht besloten ligt in de Oostenrijkse benaming Alexen, die bovendien te vereenzelvigen zij met onze kruidnaam alsem. Lees verder “Deze boom houdt heksen weg”
Als een kunstige koortsdroom woedt The Northman (2022) op het witte doek: vlagen van vervoering in heidense geest wisselen met botbrekend geweld in de hervertelling van een oud en eenvoudig verhaal—over de koningszoon Amleth die zijn vader wreken zal. Lees verder “De Noorman lijdt het genadeloze noodlot”
De afgelopen jaren heb ik taaldachtig verkend hoe hier een nieuwe gedeelde geestelijkheid eruit zou kunnen zien. Deze ee, niet zozeer een godsdienst in gangbare zin, behelst heilige ruimten onder de bomen en lijkt algauw een westerse tegenhanger van zowel zen als shintō in Japan. Hier is een overzicht en een aanzet, opdat zij tot stand komt. Lees verder “De weg naar een nieuwe ee”
Een oud, ooit wijdverbreid woord voor een boomaard, doch niet wis welke: dat mag liefhebbers van woorden en bomen verheugen. Van halchter spreken wij, een benaming die veelvormig voortleeft in oordnamen, zoals Halchter in Nedersaksen en Helchteren in Belgisch Limburg. Lees verder “Het hout van een halchter”
De vereerde zienergod Woen, wijs met zijn warende raven over Middelgaard, werd vroeger Weda genoemd door de heidense Friezen en hun nazaten. Dat is althans wat heden vaak gesteld wordt. Maar klopt het ook? En hoe zit het met woansdei en wensdei, de Friese evenknieën van woensdag? Lees verder “Woen bij de Friezen”
De Denen, vanuit hun bakermat in Zuid-Zweden, veroverden tegen het einde van de oudheid een aanzienlijk deel van de Engelfriese wereld dat sindsdien Denemarken heet. Zo was de mening van de welbekende Engelse schrijver en hoogleraar Oudengels J.R.R. Tolkien. Lees verder “Tolkien, Denemarken en de Engelfriese wereld”
Taaldacht 