Wat maakt wie wij zijn en hoe wij ons onderscheiden van anderen? Wat telt? Wordt dat beslist? En door wie dan? Zou het anders moeten? Net als eerdere zielen in deze wereld—misschien wel meer—is de 21ste-eeuwse mens in de greep van vragen als deze, bewust of niet. Het is het tijdloze vraagstuk van identiteit oftewel zelfheid. Lees verder “Zelfheid in de nieuwe wereld”
In Ridley Scotts rijkelijk geschapen meesterwerk Blade Runner (1982) is de jacht geopend op een groep replicants—kunstmatige mensen bedoeld voor arbeid—die na een buitenwereldse opstand naar Aarde is gekomen. Leider Roy Batty, onvergetelijk gespeeld door Rutger Hauer, zoekt hun maker en wil van hem een langer leven, meer dan de enkele jaren die hun ontwerp toelaat. Het is een toekomstverhaal, maar het rijmt met de tijd dat men geloofde in een hogere macht die de lengte van ons leven bescheert, zij die God of het lot. Lees verder “De tijd die ons toebedeeld is”
Onlangs zat ik hier in Groningen voor het witte doek. Elysium draaide, een knap gemaakte film met een overdreven verhaal over een akelige toekomst waarin de rijken vanuit een ringvormige ruimtestad genaamd Elysium de armzalige bewoners van een overbevolkte Aarde uitbuiten.
“Kom, boet!” zegt een van de slechteriken –een ruwe Zuid-Afrikaanse huurling genaamd Kruger– op een gegeven ogenblik vals-vriendelijk in het Afrikaans wanneer hij iemand zijn ruimteschip in wenkt. Ik denk: ha, boet, dat moet hetzelfde woord zijn als Gronings buit, een vriendelijk woord voor ‘jongen’. Tegelijkertijd hoor ik ook enkele rijen achter mij iemand zeggen: “haha, buit!” Niet veel later begint de huurling zachtjes Jan Pierewiet zingen.
Een nieuwe maand, een nieuwe lijst met woorden. Deze keer zijn het wat ik taalwoorden noem, oftewel woorden die met taal te maken hebben, zoals spreken, rijm en rede. Waarom zou iemand in hemelsnaam zo’n lijst willen maken? Wel, ik heb er woorden tussengezet waar meer motten op zitten dan in mijn portemonnee. Waar lagen en lagen stof op liggen. Woorden zoals deul en rarde. Ik wil ze het stof afblazen en ze dan nieuw leven inblazen. Zo vermengd met allerlei springlevende woorden smokkel ik ze misschien weer terug onze woordenschat in. Kleine kans van slagen? Nou, ik doe het menigerwijs; dit is slechts één weg waarlangs ik ze stuur.
Sinds mijn schrijven over de film Inception komen er dagelijks mensen op Taaldacht terecht vanuit een Google-zoekopdracht als inception betekenis of wat betekent inception of iets dergelijks. Zulks laten de statistieken achter de schermen zien. Hoewel ik het voor mogelijk houd dat sommige mensen op zoek zijn naar verhandelingen over de betekenis van het verhaal, zullen de meesten de betekenis van de titel willen weten. Bij dezen een helpende hand aan de zoekenden.
Enige tijd geleden ried ik u de film Bright Star (2009) aan, het rijkelijk uitgebeelde verhaal van de liefde tussen de jonge Engelse dichter John Keats en de sierlijke Fanny Brawne. We zien hoe zij hem kort na hun eerste ontmoeting zover krijgt om haar in de dichtkunst te onderwijzen:
Fanny Brawne: I still don’t know how to work out a poem.
John Keats: A poem needs understanding through the senses. The point of diving in a lake is not immediately to swim to the shore, but to be in the lake, to luxuriate in the sensation of water. You do not work the lake out. It is an experience beyond thought. Poetry soothes and emboldens the soul to accept mystery.
Fanny Brawne: I love mystery.
(Hieronder als geluidsfragment te horen, gevolgd door zeer heldere muziek uit de film.)
Graag kijk ik naar films die gaan over vroegere tijden, het liefst meer dan een eeuw geleden. Te groter is mijn vreugde als de makers ook de moeite hebben genomen om het taalgebruik van zulke tijden te herscheppen, voor zover de verstaanbaarheid dat toelaat. Het kleinste knikje naar het taalgebruik van toen kan al een bijzondere uitwerking hebben. Een bijzonder woord, een andere woordvolgorde, of … Lees verder It was took from me
Afgelopen dinsdag heb ik de film Inception in de bioscoop gezien. Hierin volgen we Cobb, gespeeld door Leonardo DiCaprio, die voor zijn brood inbreekt in andermans dromen voor waardevolle informatie. Hij wordt bijgestaan door een ploeg zeer bekwame mensen die ieder een belangrijke en specifieke rol vervullen. Inception is inmiddels al door vele critici en kijkers als een meesterwerk ontvangen, en ik was er zelf … Lees verder De droom
Wanneer Josey Wales, in de film The Outlaw Josey Wales, met Comanche-opperhoofd Ten Bears onderhandelt over vrede, zegt Ten Bears: It’s sad that governments are chiefed by the double tongues. There is iron in your words of death for all Comanche to see, and so there is iron in your words of life. No signed paper can hold the iron. It must come from men. The … Lees verder IJzer in uw woorden
Onlangs is de film Bright Star uitgekomen op DVD. Deze gaat over de relatie tussen de Engelse dichter John Keats en zijn buurmeisje Fanny Brawne. De film is niet zonder gebreken, maar is alleen al vanwege de mooie beelden en muziek zeer de moeite waard. En hoewel de film niet zozeer gaat over de ontwikkeling van John Keats als dichter, komen er uiteraard wel de … Lees verder Bright Star
Taaldacht 